ارزیابی مولفه های موثرِ روانشناسی محیطی در مطلوبیت مکانی با رویکرد کاهش جرم (مورد مطالعه: منطقه رجایی شهر کرج)

کمبود امنیت، در معرض خطر بودن و ترس از قربانی شدن مواردی هستند که استفاده از قلمرو فضای عمومی و خلق فضای شهری موفق و مطلوب را مورد تهدید قرار می‌دهد. از سویی، رفتار فضایی فرد در محیط جغرافیایی که در آن زندگی می‌کند، متاثر از عناصر تشکیل‌دهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او است؛ بدین معنی که رفتار و هنجار مطلوب در گرو مکان مطلوب از منظر امنیت و احساس‌امنیت است. ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی مولفه‌های روان‌شناسانه مطلوبیت‌مکانی در فضای شهری با رویکرد کاهش جرائم در محدوده موردمطالعه است. این پژوهش، توصیفی - تحلیلی بر مبنای تحلیل‌های آماری است. تعداد نمونه (384) نفر با تعداد پرسش های (37) و ضریب پایایی (0٫764) است که از روایی همگرا و واگرا بهره برد. داده‌ها بر اساس نرم‌افزار «اس پی اس اس»تحلیل و نتایج با رویکرد استنتاجی و اکتشافی ارائه شد. ضریب همبستگی چندگانه بین متغیرهای پژوهش برابر با (0٫811) و بر مبنای برآورد رگرسیونی کاهش جرم برابر با (0٫231)، طراحی محیطی کاهنده جرم + (0٫355) و مطلوبیت‌مکانی از منظر روانشناسی محیطی + (1٫814 -) است.نتایج نشان می‌دهد، در بعد مطلوبیت‌مکانی از منظر روانشناسی‌محیطی، گویه‌های آلودگی هوا، اغتشاش بصری، دیوارنویسی، چیدمان مبلمان شهری، پاکیزگی محیط، ازدحام و تراکم و فضای‌سبز و در بعد طراحی پیشگیرانه از جرم، گویه‌های قلمروگرایی، روشنایی و گشت انتظامی، بالاتر از میانه تئوری تحلیل هستند و به‌نوعی عوامل بحرانی محسوب شده که در طراحی فضای شهری باید مدنظر قرار گیرد. 

Evaluation of effective components of environmental psychology in spatial desirability (from a security perspective) with crime reduction approach (Case study: Rajai Shahr area of Karaj)

Background and Aim: Lack of security, risk and fear of victimization are things that threaten the use of public space and the creation of a successful and desirable urban space. Therefore, the aim of this study is to evaluate the psychological components of spatial desirability in urban space with a crime reduction approach in the study area.Research Method: The research is descriptiveanalytical based on statistical analysis. The sample size is 384 people with 37 questions and a reliability coefficient of 0.764, which used convergent and divergent validity. Data were analyzed based on SPSS software and the results were presented with inferential and exploratory approach.Results: The coefficient of multiple correlation between the research variables is equal to 0.811 and based on the regression estimation of mass reduction is equal to (0.231) environmental reduction design + (0.355) spatial desirability from the perspective of environmental psychology is + 1.814.Conclusion: According to the findings, the results show that in terms of spatial desirability from the perspective of environmental psychology, items: air pollution, visual disturbance, graffiti, urban furniture layout, clean environment, congestion and green space and in terms of crime prevention design, items: Territorialism, enlightenment, disciplinary patrols are above the middle of the theory of analysis and are considered as a kind of critical factors that should be considered in the design of urban space.