ژئواستراتژیک عوامل اثرگذار امنیتی در آمایش نواحی استان کُردستان

مرزهای غرب آسیا  به‌طورکلی و جمهوری اسلامی ایران به‌طور خاص با توجه به بافت قومیمذهبی، تاثیر استعمار در طول تاریخ و رقابت بین قدرت‌ها در منطقه، همواره محل درگیری‌ها، کشمکش‌ها و مشکلات امنیتی بوده است و حیات سیاسی کشورها را با تهدید مواجه کرده است؛ به‌طوری‌که هیچ ناحیه جغرافیایی به‌تنهایی و در انزوا نمی‌تواند اهمیت و ارزشی داشته باشد و فقط با ترکیب با عوامل دیگر است که به یک منطقه جغرافیایی معنی و هویت معین می‌دهد. دراین‌میان استان کردستان به‌عنوان یک سازه منطقه‌ای از عناصر اصلی ژئواستراتژیک همچون سرزمین (منطقه)، جمعیت، جامعه (قومیت، مذهب، نژاد و ...)، اقتصاد و سیاست برخوردار است. این منطقه جزء نواحی ژئواستراتژیک مرزی ایران در محیط پیرامونی خود با مخاطرات، چالش‌ها و تحولاتی عمده در محیط امنیتی روبه‌رو است. رویکرد آمیخته (پژوهش کمیکیفی) با روش پیمایشی است. جامعه آماری با توجه به گستردگی آن و بر اساس جدول مورگان به‌صورت تصادفی خوشه‌ای با حجم نمونه (384) نفر با استفاده از فرمول جامعه آماری نامحدود استفاده شده است. هدف پژوهش با ماهیت توصیفیتحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و میدانی، «تبیین و تحلیل عوامل امنیتی در آمایش نواحی مرزی استان کردستان از منظر ژئواستراتژیک» است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در عوامل اثرگذار امنیتی از منظر ژئواستراتژیک، موقعیت جدید کُردها و بهبود وضعیت آن‌ها در منطقه اثرات زیادی بر نگاه امنیتی نسبت به آمایش نواحی مرزی استان کردستان ایفا کرده و در اولویت نخست قرار گرفته است. در اولویت دوم پدیده تروریسم در منطقه و حساسیت انتشار آن در نواحی مرزی باعث نگاه امنیتی در آمایش نواحی مرزی استان کردستان شده است. در اولویت سوم حضور نظامی قدرت‌های جهانی در نزدیکی مرزهای استان و در اولویت چهارم رقابت ژئوپلیتیکی قدرت‌های منطقه‌ای و در اولویت پنجم خلا قدرت در کشورهای دارای جمعیت کُرد سبب نگاه امنیتی نسبت به آمایش نواحی مرزی استان کردستان شده‌اند.

Geostrategic factors affecting security in the planning of Kurdistan province

The borders of West Asia in general and the Islamic Republic of Iran in particular, with regard to the ethnicreligious context, the influence of colonialism throughout history and the rivalry between powers in the region, have always been the site of conflicts, conflicts and security problems. In such a way that the geographical area gives a certain identity to a geographical area by combining other factors.Kurdistan Province, as a regional structure in its surroundings, faces major risks, challenges and developments in the security environment. The purpose of this article is descriptiveanalytical in nature and using library and field resources to explain and analyze security factors in the planning of border areas of Kurdistan province from a geostrategic perspective. Findings and results show that in the effective factors of security from a geostrategic perspective, the new position of the Kurds and the improvement of their situation in the region has played a great impact on the security of the border areas of Kurdistan province and has been given first priority. second priority, the phenomenon of terrorism in the region and the sensitivity of its spread in the border areas has caused a security look in the border areas of Kurdistan province. third priority, the military presence of world powers near the borders of the province, and in the fourth priority, the geopolitical rivalry of regional powers, and in the fifth priority, the power vacuum in Kurdishpopulated countries have led to a security view of the border areas of Kurdistan province.