بررسی مشابهت‌های علم معانی (به عنوان یکی از شاخه‌های بلاغت اسلامی) و نظریه ارتباط یاکوبسن با تکیه بر آیات قرآن کریم

علم معانی به عنوان یکی از شاخه های بلاغت اسلامی علاوه بر پیشینه مشترک، در بسیاری از زمینه ها و مباحث دیگر نیز با دانش زبان شناسی و به تبع آن نظریه های نقد ادبی معاصر مشابهت های فراوانی دارد. یاکوبسن یکی از نظریه پردازان حوزه زبان و زبان شناسی است که دیدگاه های وی در بررسی نقش های شش گانه زبان بسیار شبیه به نکات مطرح شده در مبحث مقتضای حال و مقام و خبر و انشاء در علم معانی است. وی شش جزء تشکیل دهنده ارتباط را تعیین کننده نقش های زبان دانسته و آرای خود را تحت عنوان نظریه ارتباط (communicative theory) ارائه می کند. مقاله حاضر با تکیه بر آیات قرآن کریم که فنون بلاغت اعم از صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع همگی مولود نزول آن است سعی در بررسی و نمایاندن مشترکات، همپوشانی ها و مشابهت های موجود میان علم معانی و نظریه ارتباط یاکوبسن دارد.

The study of similarities between IlmolMaa:ni(as one of the branches of Islamic Rhetoric) and Jakobson's theory of communicative functions with emphasis on verses of the Holy Quran

Along with common background, there are many fields and subjects in which we could find numerous similarities among ilmulma'ani as one of the branches of the Islamic rhetoric and linguistics, contemporary critical literary theories such as Formalism, Structuralism and finally linguistic stylistics. For instance, attending to some issues in ilmulma'ani such as the discourse eloquence, the defects interrupting eloquence, the secondary intentions and uses of the discourse, the study of structure and context of the sentence and discourse, one could understand the noticeable resemblance among this Islamic knowledge and three important branches of the linguistics (phonology, syntax, and semantics).Jakobson is a linguist and literary theorist. Distinguishing six language functions, he outlines a point of view which is very similar to issues inilmulma'ani. According Jakobson, six communication functions define the same number of functions in language and He introduces his opinion as Communicative Theory.Placing emphasis upon the verses of the Holy Quranthat its descent is the mother of all rhetorical devices including morphology (Sarf), syntax (Nahv), semantics(Maamp;rsquo;ani), figurative languages(Baya:n) and figures of speech (badiamp;rsquo;), the author tries to study and disclose the common points, overlaps and similarities between IlmolMaamp;rsquo;ani and Jakobson's theory of communicative functions