ویژگی‌های رتوریکی در استدلال‌های قرآن

رتوریک، خطابه اثرگذار و اقناعی است که گرچه پیدایش آن به یونان باستان برمی‌گردد، در حیات عرب جاهلی - به‌ویژه در امور صلح‌آمیز - ردپای آن، فراوان دیده می‌شود. از آنجا که قرآن در چنین فرهنگی ظهور کرده و از ساختار خطابه‌ای برخوردار است، بررسی میزان بهره برداری قرآن از بیان رتوریکی ضرورت دارد. در این تحقیق با بررسی آیات قرآن کریم در حوزه‌های مشتمل بر استدلال و احصا و دسته‌بندی آنها به شیوه استقرایی، مشخص می‌شود استدلال‌های قرآن، فراتر از شیوه‌های مرسوم به‌ویژه در فلسفه، مبتنی بر ویژگی‌هایی است که می‌تواند علاوه بر جنبه عقلانی، ابعاد دیگری از ادراکات انسانی مانند تامل در مشاهدات روزمره، احساسات، درک وجدانی و تصویرسازی ذهنی را نیز درگیر سازد و از رهگذر آن، تاثیر همه‌جانبه و عمیق‌تری بر مخاطب خود بر جای گذارد. این خصوصیات ویژگی‌های رتوریکی در شیوه استدلال قرآن کریم است.

rhetorical features in the arguments of the qur’an

rhetoric is an effective and persuasive speech that, although its origin goes back to ancient greece, its traces can be found in the life of jahili arabs - especially in peaceful matters. since the qur’an appeared in such a culture and has an elaborate structure, it is necessary to examine the extent of the qur’an’s use of rhetorical expression. in this research, by examining the verses of the holy quran in the fields of reasoning, counting, and classifying them inductively, it becomes clear that the arguments of the quran are beyond the conventional ways, especially in philosophy. the arguments of the qur’an are based on features that can involve other dimensions of human perceptions besides the rational aspect; such as reflecting on everyday observations, feelings, conscientious understanding, and mental imagery; as a result, in this way, they leave an all-round and deeper impact on its audience. these characteristics can be considered as rhetorical characteristics in the qur’an’s way of reasoning.