معناشناسی واژۀ «تسویل» در قرآن کریم با تاکید بر روابط مفهومی

یکی از راه‌های دستیابی به ظرافت‌های معنایی و تعمیق فهم متون، توجه به روابط مفهومی میان واژگان است. این امر دربارۀ واژگان قرآن کریم جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند. بر این اساس، پژوهش پیش رو با روش توصیفی‌تحلیلی، روابط مفهومی واژه «تسویل» در قرآن کریم با سایر واژگان همنشین و جانشین بررسی و تحلیل شده است. مولفه‌هایی که در معناشناسی واژۀ «تسویل» تاثیرگذار هستند، با هدف جانشینی عبارت‌اند از: «اغوا»، «تزیین»، «زخرف»، «تحلیه»، «تحسین» و «تبرج» و در بخش واژگان همنشین، واژگان: «نفس»، «شیطان» و «املا» بررسی شده‌اند. درنهایت، بر این نکته صحّه گذاشته می‌شود که «تسویل» عمل نفس انسان بوده و بر معنایی خاص از تزیین اشاره دارد که مربوط به تمنیات نفسانی انسان است. به همین مناسبت، این قوۀ نفسانی، به نفس مسوّله نیز نامیده می‌شود؛ به این معنا که آنچه با حقیقت فاصلۀ بسیاری دارد، در نظر انسان پسندیده جلوه داده می‌شود و سبب لغزش و خطا در تصمیم‌گیری انسان می‌شود.

semantics of the word tsawil in the holy quran with emphasis on conceptual relationships

one of the ways to achieve semantic subtleties and deepen the understanding of texts is to pay attention to the conceptual relationships between words. this matter finds a special place in the words of the holy qur’an. therefore, the upcoming research based on the analytical-descriptive method, has investigated and analyzed the conceptual relations of the word tsawil in the holy quran with other accompanying and substitute words. the components that are effective in the semantics of the word taswil with the purpose of substitution are eqva, tazeen, zokhroph, tahliyah, tahsin, and tabarj, and in the accompanying vocabulary section, the words of nafs, saitan, and emla have been examined. finally, it is confirmed that taswil is an act of the human soul and it refers to a special meaning of decoration that is related to human desires. on this occasion, this emotional power is also called the responsible self (mosawaleh), in the sense that what is far from the truth is seen as pleasing in the sight of man and causes slippage and fault in human decision-making.