بررسی طرحواره‌های تصویری سورۀ اسراء بر اساس نظریۀ جانسون

طرحواره‌های تصویری و استعارۀ مفهومی ازجمله مهمترین نظریه‌ها در زبان‌شناسی ‌شناختی هستند که زبان را ابزاری برای نظم‌بخشی، دریافت و انتقال اطلاعات می‌دانند. تحلیل مفاهیم و تجربیات مقولات زبانی، در زبان‌شناسی شناختی حائز اهمیت‌اند. طرحواره‌های تصویری، سطح اولیه‌تری از ساخت شناختی زیربنای استعاره را تشکیل می‌دهند. میان تجربیات فیزیکی ما با حوزۀ شناختی پیچیده‌تری نظیر زبان، به‌واسطۀ طرحواره‌های تصویری امکان ارتباط فراهم می‌شود. این طرحواره‌ها ازجمله مهمترین سازوکارها برای دریافت مفاهیم پنهان قرآن و ابزاری برای تحلیل معانی آن هستند. هدف از این مقاله، بررسی طرحواره‌های تصویری سورۀ اسراء است تا معین شود خداوند متعال از چه طریقی مراد اصلی خود را در قالب این سوره بیان کرده است. یافتههای این پژوهش با استفاده از نظریۀ جانسون و به روش توصیفی‌تحلیلی صورت گرفته و نشان داده است طرحواره‌های تصویری حرکتی (59%) و حجمی (59.5%) با بسامدی تقریباً یکسان و طرحوارۀ تصویری قدرتی با بسامد (27%) از کمترین بسامد برخوردار بوده است. این طرحواره‌ها برای دریافت مفاهیمی مانند لعن، وسوسه شیطان، عذاب، فرامین و احکام خداوند، توکل، اعتمادنکردن، گواهی و شهادت، تکذیب، کبر و غرور و ... به کار رفته‌اند.

investigating the imagery schemas of al-isra surah based on johnson’s theory

among the most important theories in cognitive linguistics, conceptual metaphor and visual schema view language as an instrument for information organizing, receiving, and transmitting. analyzing the concepts and experiences of linguistic categories is significant in cognitive linguistics. imagery schemas form an earlier level of morphology regarding the metaphor basis. imagery schemas provide communication possibilities between physical experiences and a more complex cognitive domain like language. these schemas are among the most important mechanisms to comprehend the quran’s hidden concepts and an instrument to analyze its meanings. this paper investigates the imagery schemas of al-isra surah to determine how god has expressed his principal purpose in this surah. the findings of this research, which was carried out using johnson’s theory and descriptive-analytical method revealed that motion imagery schemas with 59% and volume schemas with 59.5% had almost the same frequency, and power schemas with 27% had the lowest frequency. these schemas have been used to understand concepts such as curse, satan’s temptation, punishment, god’s commands, trust or lack of trust in god, testimony, denial, pride, arrogance, etc.