اهداف تصویرپردازی‌ تشبیهات قرآن در ساحت‌های سه‌گانه انسان

تصویرپردازی ازجمله فنون ابداع و انتقال معناست و یکی از قوی‌ترین قالب‌های‌ ساخت این تصاویر در قرآن، تشبیه است. با وجود اینکه برداشت معنایی از تشبیهات قرآنی سخت‌تر از خطاب‌های مطابقی ساده است، مشاهده می‌شود در قرآن از این قالب به‌وفور استفاده شده است. برای پاسخ به چرایی این امر، یعنی هدف خداوند از تصویرپردازی این تشبیهات، باید هدف نهایی نزول قرآن را در نظر گرفت؛ یعنی انسان‌سازی در همه ساحات وجود آن. با توجه به اینکه فهم این اهداف مبتنی بر فهم دقیق تشبیه به کار رفته و ارکان آن، در این پژوهش ابتدا تشبیهات به‌طور دقیق، تحلیل سپس اهداف آن استنباط می‌شوند. بر این اساس، مقاله حاضر، تحقیقی بنیادی نظری و اکتشافی خواهد بود و روش تحقیق نیز توصیفی‌تحلیلی است. در بیان ضرورت چنین پژوهشی، علاوه بر اینکه عدم درک معانی و اهداف این آیات، مخل رسیدن به هدف هدایت‌گری قرآن است، باید در نظر داشت تاکنون با چنین نگرشی، تصویرپردازی تشبیهات قرآن تحلیل نشده است. از بین ساحات سه‌گانه انسان، تشبیهات قرآنی، کنش‌های انسانی را به‌صورت مستقیم هدف قرار نداده است، بلکه بینش‌ها و گرایش‌ها (باورها، خلقیات و احساسات) را مدنظر قرار داده است؛ بنابراین، اهداف خداوند از این تصویرپردازی‌ها در ایجاد، اصلاح و تکمیل این دو ساحت برشمرده می‌شود.

the purpose of imagery of the similes of the qur’an in three spheres of man

imagery is one of the techniques of inventing and conveying meaning, and simile is one of the strongest forms of creating these images in the qur’an. although it is more difficult to understand the meaning of qur’anic similes than simple addresses, it can be seen that this format is used abundantly in the qur’an. to answer the reason for this, that is, god’s purpose in portraying these similes, one must consider the final purpose of the revelation of the qur’an; it means humanization in all areas of its existence. since the understanding of these goals is based on the precise understanding of the simile used and its elements, in this research the similes are first analyzed exactly and then their goals are deduced; based on this, this article will be a fundamental, theoretical, and exploratory research, and the research method is descriptive-analytical. in expressing the necessity of such this research, in addition to the fact that the lack of understanding of the meanings and purposes of these verses hinders the achievement of the guidance goal of the qur’an, it should be kept in mind that the imagery of the qur’an’s similes has not been analyzed with such an attitude. among the three areas of human beings, quranic similes do not target human actions directly, but consider insights and tendencies (beliefs, moods, and emotions); therefore, god’s goals from these images can be listed in the creation, modification, and completion of these two areas.