ریخت‌شناسی داستان حضرت یوسف «ع» براساس الگوی پراپ در تفاسیر البرهان و الدر‌المنثور

روایت‌شناسی ازجمله رویکردهای نوین زبانشناسی و شیوه‌ای در نقد متون و ادبیات داستانی و روایی است که با تحلیل ساختار روایت، ضمن توصیف لایه‌های پنهان داستان، درصدد معرفی الگوهای حاکم بر روایت و اغراض نهفته در آن است. یکی از الگوهای شایان توجه در تحلیل ساختار داستان، الگوی پراپ است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ساختار روایت داستان حضرت یوسف(ع) براساس الگوی پراپ انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی‌تحلیلی است. یافته‌های تحقیق نشان دادند کنش‌ها و گزاره‌های داستان حضرت یوسف(ع) در این متون به جز دو مورد که مربوط به زمان شرارت دوم داستان و بخشیده‌شدن هر دو شریر است، با الگوی پراپ تطابق دارد. همچنین، مشخص شد خویش‌کاری‌های اصلی استخراج‌شده، مطابق با آیات قرآن است و خداوند مسیر اصلی حرکت حضرت یوسف(ع) را از کودکی تا رسیدن به وزارت مصر و تعبیر خواب او را در قرآن کریم ترسیم کرده است. به عبارت دیگر، خداوند تمام وقایع لازم برای شکل‌گیری ساختار یک متن روایی را دربارۀ این داستان در قرآن بیان کرده است. همچنین، این انطباق نشان می‌‌دهد رسیدن به کمال انسانی با گذشتن از مسیر سختی‌ها میسر می‌شود و هر حرکت و قدمی که به سوی کمال شکل گرفته، نقطۀ آغاز آن با سختی یا شرارتی است که بر حضرت یوسف(ع) وارد آمده است.

morphology of joseph (as) story in the based on propp model

narratology is a new approach to linguistics and methods in critiquing texts as well as fiction and narrative literature. by analyzing the narrativestructure, while describing the hidden layers of the story, it seeks to introduce the narrative's patterns and its possible secret purposes. the propp model is one of the patterns considered in analyzing the story structure. the present study aimed to investigate the yusuf story's narrative structure based on propp model. to this aim, the descriptive-analytical method is used. the research has been textual and has included interpretive narrations of al-burhan and al-dur al-mathour commentaries. the results indicated thatthe actions and propositions of yusuf`s (pbuh) story in these texts correspond to propp's model. two contradictory cases were found to be related to the time of the second evil of the story and the forgiveness of both sins. it was also found that the main functions extracted are in accordance with the verses of the quran, and god has drawn the main path of prophetyusuf (pbuh) from his childhood until reaching the ministry of egypt and the interpretation of his dream in the holy quran. in other words, god has stated all the events that are needed to form the structure of a narrative text about this story in the quran.