بررسی ساخت اطلاع «اشتغال» در ترجمه‌های فارسی قرآن کریم

به دلیل تفاوت زیرساخت‌های کلامی و کاربردشناختی دو زبان، گاهی در فرایند ترجمه، بخشی از معنا از دست می‌رود و در ساخت اطلاعِ برخی از ساختارهای نحوی تحولاتی رخ می‌دهد. اشتغال در زبان عربی ازجمله ساخت‌هایی است که بر معنایی بیش از معنای گزاره‌ای دلالت داشته و به دلیل نحوۀ چینش سازه‌ها با نوعی تاکید یا تقابل معنایی همراه است. با توجه به اهمیت ساخت اشتغال در قرآن کریم، شناخت چگونگی انتقال لایه‌های معنایی آن در فرایند ترجمه ضروری می‌نماید. بر اساس این، در پژوهش حاضر، ابتدا تاثیر آرایش واژگانی اشتغال بر ساخت اطلاعی جمله و تغییر آن در فرایند ترجمه، بررسی و سپس راهبردهای ترجمۀ این ساخت در قرآن کریم واکاوی شده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند در فرایند انتقال ساخت اطلاع اشتغال به‌منزلۀ ساختی نشان‌دار از رهگذر ترجمه، تحولاتی چشمگیری رخ می‌دهد و زبان فارسی با وجود آرایش واژگانی آزاد، در انتقال لایه‌های معنایی اسلوب اشتغال با محدودیت مواجه است. انعکاس تاکید اطلاعی اشتغال در فارسی محاوره‌ای امکان‌پذیر است؛ اما در گونۀ رسمی زبان فارسی با توجه به امکانات ساختی زبان از میزان نشانداری این ساختِ نشان‌دار کاسته می‌شود؛ به‌ویژه در حالت رفع آغازگر که باید انتقال لایه‌های معنایی آن را به زبان فارسی ناممکن دانست.

Representing the Construction Information of “Eshteghal” in Translation (Reviewing Persian translations of “Eshteghal”in the Holy Quran)

Due to the differences in the verbal and cognitive infrastructures of the two languages, part of the meaning is sometimes lost in the translation process and in the construction of information some of the transformative syntactic structures occur. Employment in the Arabic language is one of the structures that imply a communicative meaning rather than a propositional meaning, and is associated with some sort of semantic emphasis or contrast because of the way the costructs are arranged.Surveying construction information of “Eshteghal” and How to transfer its semantic layers to the target language in translation is necessary. For this, the present study seeks first to investigate &the effect of lexical arrangement of “Eshteghal” on sentence information construction and its change in the translation process, then to study the translation strategies of this construction in the Holy Quran.  The results of this research show that in the process of transferring Eshteghal information construction as a marked structure through translation, significant changes occur and Persian language, despite the free lexical arrangement, is faced with restrictions for transmitting semantic layers of “Eshteghal”. It is possible to reflect the emphasis on Eshteghal information in conversational Persian, but in the official Persian language, due to the structural features of the language, the marking of this marked structure is reduced, especially in the initiator quenching mode, which should be considered impossible to translate its semantic layers into Persian..