بررسی نظریه‌های صدق و کذب در حوزه زبانشناسی بر محور آیۀ نخست سورۀ منافقون
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
سلطانی رنانی محمد
|
|
منبع
|
پژوهش هاي زبانشناختي قرآن - 1397 - دوره : 7 - شماره : 1 - صفحه:185 -200
|
|
چکیده
|
در حوزه زبانشناسی نظریه‌های پرشماری در تعریف صدق و کذب جریان داشته است. اندیشمندان مسلمان نیز در حوزههای مختلف علمی بدین امر همت گماشتهاند. آنان دو ملاک برای صدق و کذب در نظر داشتهاند، مطابقت یا مطابقت‌نداشتن با واقع خارجی و مطابقت یا مطابقت‌نداشتن با باورِ خبردهنده. با توجه بدین دو ملاک چهار نظریه پدید آمده است: نظریه مطابقت، دیدگاه نظّام، دیدگاه جاحظ و نظریه صدق و کذب فعلی و فاعلی. پیروان هر چهار نظریه به آیه نخست سورۀ منافقون استناد کردهاند. در این آیه از سویی منافقان به پیامبریِ پیامبر اکرم شهادت دادهاند و از سویی دیگر خداوند بر دروغگوبودن منافقان شهادت داده است. بررسی بیشتر مفاد این آیه و البته در نظر گرفتن برخی از آیات وارد در این موضوع، به برتری دیدگاه چهارم میانجامد. مطابقت و مطابقت‌نداشتن با واقع عینی، صدق و کذب فعلی (خبری) است و مطابقت و مطابقت‌نداشتن با باورِ خبردهنده صدق و کذب فاعلی (مخبِری) است. تفکیک بین دو حیثیت فعلی و فاعلی در صدق و کذب نتایج توجهبرانگیزی را در تفسیر آیات قرآن در پی‌خواهد داشت.
|
|
کلیدواژه
|
سورۀ منافقون، نظریات صدق و کذب، مطابقت، صدق و کذب فعلی، صدق و کذب فاعلی
|
|
آدرس
|
دانشگاه اصفهان, گروه علوم قرآن و حدیث, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
msr600@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|