شیوۀ نوین آموزش ابتدایی در دورۀ قاجار

از جمله تحولات اجتماعی و فرهنگی در دورۀ قاجار گسترش شیوۀ نوین آموزشی در مدارس ابتدایی است. اساس شیوۀ آموزشی که در یک سدۀ گذشته در دبستان‌ها برای فراگیری خواندن و نوشتن به کودکان به کار رفته است، حاصل نظریه‌پردازی‌ها و استفاده از شیوه‌های نوین آموزشی در دورۀ قاجار است. مهم‌ترین تحول در آموزش ابتدایی با رواج شیوۀ آموزش الفبای صوتی پدید آمد. تنها پس از آنکه مدارس ابتدایی در ایران از این شیوۀ نوین آموزشی استفاده کردند، این امکان فراهم شد تا آموزش و پرورش به امری عمومی تبدیل شود و با گذر زمان به صورت بخشی از نظام آموزش دولتی درآید. شکل‌گیری آموزش نوین در ایران متاثر از عواملی چند بوده است: تحصیل دانشجویان ایرانی در مراکز علمی اروپا و روسیه، آشنایی فرهیختگان ایرانی با زبان‌های بیگانه و الفبای زبان‌های خارجی، مشاهدۀ تجربۀ تحول نظام آموزشی در قلمرو عثمانی، برپایی مدارس خارجی در ایران که هر یک به نوبۀ خود در شکل‌گیری نظام آموزش نوین در ایران تاثیرگذار بود. این مقاله نظری کوتاه به نخستین تجربه‌ها و چالش‌های پدید آمده از آن خواهد داشت.

New Method in Primary Education in Iran in Qajar Period

One of the social and cultural developments produced during the Qajar period is the introduction of new methods of primary education. In fact, the methods used for teaching reading and writing abilities in the course of the last century are based on the theoretical efforts and practical experiences of the Qajar period. The most significant development occurred with the introduction of the new methods for teaching the alphabet. It was only after the widespread use of these methods that the genaralisation of public eduction and the the creation of a nationwide educational network became possible. The development of modern primary eduction in Iran has been conditioned by several factors: the increasing number of the Iranian students graduated from foreign educational centers, the acquaintance of the Iranian elite with foreign languages and their alphabets, the influence of the new educational experiences made in the Ottoman Empire, and the establishment of foreing schools in Iran. In this paper we have a short look the early experiences in this field and the challenges they represented.