بررسی اصالت نسخه‌های فارسی جرّثقیل

در این مقاله مطالب رسالۀ هرون و نسخه‌های جرثقیل فارسی بررسی می‌شود تا زمینۀ مقایسۀ نسخه‌های فارسی با یکدیگر و با رسالۀ هرون فراهم آید و بتوان از این طریق میزان اصالت نسخه‌های فارسی را سنجید. نسخه‌های فارسی که به تعداد 22 عدد در کتاب‌خانه‌های ایران نگهداری می‌شوند در بازۀ زمانی سده‌های 9 تا 13ق نوشته شده‌اند و تاکنون بررسی نشده‌اند. برخی از این نسخه‌ها به نام معیار العقول منسوب به ابن سینا هستند و تعدادی از آنها هم به حزین لاهیجی نسبت داده شده‌اند. همچنین نام ابوعلی بن عبدالجلیل خوارزمی هم به عنوان نویسنده مطرح شده است. در این مقاله نشان داده می‌شود که نه می‌توان این نسخه‌ها را مستقل از یکدیگر دانست و نه می‌توان با شواهد موجود آنها را به ابن سینا یا حزین لاهیجی نسبت داد. مطالب این نسخه‌ها قابل مقایسه با مقالۀ دوم رسالۀ هرون ولی مستقل از آن هستند.

An Investigation on the Originality of the Persian Manuscripts on Lifting Heavy Weights

In this paper, the contents of Heron’s treatise and the Persian manuscripts on lifting heavy weights have been investigated as a means to make preparations for comparing the Persian manuscripts to each other and to Heron’s treatise, and to evaluate the originality of the Persian manuscripts. The somewhat 22 manuscripts preserved in various libraries in Iran have been written during the 9AH/15AD to 13AH/19AD centuries. They have not yet been investigated. Some of them are attributed to Ibn Sīnā and some others to Ḥazīn Lāhījī. Abū Alī bin ʻabd alJalīl Khārazmī has also been named as an author. In the present paper it would be verified that these manuscripts are not independent from each other and can neither be attributed to Ibn Sīnā and Ḥazīn Lāhījī. The contents of these manuscripts are comparable to the second book of Heron’s treatise but independent of it.