مقایسه روش‌ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه‌های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف

اکنون هشتاد سال از رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی می‌گذرد. مبدا این گاهشماری هجرت پیامبر اکرم (ص) و ماهیت آن خورشیدی است و نام ماه‌های آن از گاهشماری یزدگردی رایج در ایران پیش از اسلام گرفته شده که شش ماه اول آن 31 روز بوده، پنج ماه بعدی 30 روزه و ماه دوازدهم در سال‌های عادی 29 و در سال‌های کبیسه 30 روزه است. این سال در نوروز و در لحظه اعتدال بهاری نو می‌شود. این گاهشماری با آن‌که دقیق‌ترین گاهشماری موجود جهان خوانده شده، اما در تبیین ترتیب اجرای کبیسه‌های آن بر مبنای هر چهار سال یک بار، غفلت می‌گردد و فاصله سال کبیسه با سال بعدی به پنج سال می‌رسد؛ یعنی اجرای دوره منظمی برای این کبیسه‌ها اندیشیده نشده یا دست‌ِکم رسمی نگردیده است. بحث درباره چگونگی قرار گرفتن این کبیسه‌ها از زمان پیدایش گاهشماری جلالی در قرن پنجم هجری مطرح بوده است. در این مقاله به مهم‌ترین این بحث‌ها و راه‌حل‌های ارایه شده برای آن می‌پردازیم.