جایگاه تجربه و آزمون در منظومۀ کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
مقدم حیدری غلام حسین ,کاوسی رحیم علی
|
|
منبع
|
تاريخ علم - 1395 - دوره : 14 - شماره : 2 - صفحه:201 -219
|
|
چکیده
|
حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می‌توان آنها را به‌ترتیب شامل نظریه و بخش تجربی دانست، تشریح می‌کنیم و رابطۀ میان آن دو را نزد حسن بن زاهد بررسی می‌کنیم. سپس با ذکر مثال‌هایی از متون کیمیایی او رابطۀ میان نظریه و آزمون تجربی را در کیمیای وی ارزیابی می‌کنیم. چنان که در این مقاله نشان خواهیم داد، نظریۀ کیمیا مشرف و مقدم بر تجربه و آزمون است.
|
|
کلیدواژه
|
تجربه، حسن بن زاهد کرمانی، کیمیا، کیمیای جوّانی، کیمیای برّانی
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, گروه فلسفۀ علم, ایران, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
a.kavousi@ihcs.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|