ابن‌سینا: برون‌دادِ برنامه‌درسیِ تربیتِ خردبنیان

مقدمه: ابن‌سینا طبیبی بود که به مقام حکمت نیز دست یافته است. ابن‌سینا یگانه‌ای است بی‌بدیل بر تارک پزشکی که به سایر علوم رایج زمان خود نیز اشراف داشته و چنان تربیت جاودانه‌مانی را زندگی کرده که بعد از گذشت هزار سال هنوز می‌توان در خصوص وی پژوهش نمود. هدف اصلی از مطالعه حاضر بررسی جنبه‌های تربیتی حیات ابن‌سینا است. روش ها: روش‌شناسی پژوهش حاضر تاریخی-تحلیلی-تربیتی است. از آن‌رو که شاهنامه فردوسی به دلیل تاکید بر تربیت خسروانی به عنوان منبع اصلی بوده است باید به روایت‌ها یا خوانش‌های متفاوت عطف به بافتار کلی مطالعه بسیار دقت شود. بر اساس محتوای شاهنامه روایت‌ها یا خوانش‌های اساطیری، حماسی، تاریخی، عرفانی، سیاسی، نمادین و تربیتی از اکثر داستان‌های این کتاب امکان‌پذیر است و تاویل درست به دست نخواهد آمد مگر با مطالعه و تطور تفاسیر و کتب مربوط به شاهنامه.یافته ها: با توجه به اینکه مفاهیم مربوط به عقل، حکمت، خرد و دیگر واژه‌های هم‌خانواده این سه مفهوم را باید در شاهنامه در قالب یک بستر بررسی کرد در نتیجه حدود، انواع، مراتب، ترکیبات و مشتقات این مفاهیم عطف به منابع خارجی و داخلی به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. یکی از نکات مهم در خصوص حکمت و خرد آن است که معادل انگلیسی این دو واژه عربی و پارسی واژه wisdom است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، سه نتیجه را می‌توان ذکر کرد: الف) تعامل تمدن‌ها و فرهنگ‌ها در اعصار تاریخ که در این جریان تعاملی ایران پل میان شرق و غرب بوده است. ب) تعامل کتب مقدس که براساس و اصول تفاوتی ندارند و اگر شباهت‌ها مورد تاکید قرار گیرند بنی آدم اعضای یکدیگر خواهند بود و ج) مشترکات تربیتی ادیان که چون از اساس و اصول مشترک مشتق شده‌اند مبانی ارزشی مشترک دارند و درک این موارد فراگیر امروزین را در یافتن الگو رهنما خواهد بود.

avicenna: a curriculum output of wisdom-based education

introduction: avicenna is a zenith standing on the medicine pinnacle and a master of other common sciences at his time. he was so deeply immersed in immortality education that even after 1,000 years, it is still possible to conduct research on him. the main objective of the present study is to investigate the educational aspects of avicenna’s life.   methods: this historical-analytical-educational study aimed to investigate shahnameh as a basic reference by focusing on khosravani education, regarding different narrations according to the study context. shahnameh’s stories can be interpreted and inferred in different narrations as mythological, epic, historical, gnostic, political, symbolic, and educational; the appropriate interpretation cannot be achieved without meticulously securitizing interpretations and texts related to the shahnameh.results: owing to the same nature of reason and wisdom in shahnameh and the related word families, their bounds, categories, levels, lexical combinations, collocations, and derivations regarding valid studies were scrutinized. a point of consideration on hikmat and kherad is that the english equivalents for both terms are the same, which is wisdom.  conclusions: in regard to aforementioned sections of the study, three conclusions can be drawn as follows: a) interaction of civilizations and cultures over the years, and iran was a bridge between east and west in this interaction, b) interaction of sacred books which are identical in foundations and principles and if the similarities are focused then human beings are members of one whole, and c) educational similarities of religions possessing same value systems owing to the fact that foundation and principles are identical and the understanding of the mentioned issues can be fruitful for the today’s learner to find the role model.