اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر راهبردهای تفکر سازنده و خوداثرمندی دانشجویان

مقدمه: توجه به تفکر انتقادی یکی از اهداف آموزش عالی و مولفه ای کلیدی در سلامت روان دانشجویان است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش تفکر انتقادی بر راهبردهای تفکر سازنده و خوداثرمندی دانشجویان علوم پزشکی بود.روش ها:این مطالعه به روش نیمه تجربی و به صورت طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه انجام گرفت. نمونه پژوهش 40 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال تحصیلی 97-96 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه شاهد و مورد جایگزین شدند. قبل و بعد از اجرای آموزش تفکر انتقادی برای سنجش بازده های عاطفی راهبردهای تفکر سازنده اسپتاین و مایر (1990) و خوداثرمندی موریس (2001) که هر دو دارای شاخص های قابل قبول روایی و پایایی بودند، استفاده شد. آموزش تفکر انتقادی برای گروه مورد به طور جداگانه، 10 جلسه 90 دقیقه ای اجرا و از دو گروه پس آزمون به عمل آمد و در این مدت برای گروه کنترل هیچ آموزشی اعمال نشد. در نهایت، اطلاعات به دست آمده از پیش آزمون و پس آزمون نمرات مربوط به گروه مورد و گروه شاهد از طریق نرم افزار آماری spss و با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها:نتایج نشان داد که ضریب همبستگی بین راهبردهای تفکر سازنده و خوداثرمندی 0/241 است. همچنین بین میانگین نمرات پیش آزمون راهبردهای تفکر سازنده (8/81) و خوداثرمندی (83/3) در گروه کنترل با راهبردهای تفکر سازنده (86/1) و خوداثرمندی (76/4) در گروه آزمایش تفاوت معنی داری وجود نداشت. یافته ها بیانگر آن بود که بین میانگین نمرات پس آزمون راهبردهای تفکر سازنده (0/78) و خوداثرمندی (81/6) در گروه کنترل و میانگین نمرات پسآزمون راهبردهای تفکر سازنده (88/4) و خوداثرمندی (99/05) در گروه آزمایش تفاوت معنی داری وجود دارد (p<0/001، f=12/57)نتیجه گیری: بنابراین با توجه به این که به کارگیری آموزش تفکر انتقادی در افزایش راهبردهای تفکر سازنده و خوداثرمندی در دانشجویان تاثیر مثبت دارد و موجب افزایش راهبردهای تفکر سازنده و خوداثرمندی در دانشجویان می شود، برگزاری دوره هایی در این زمینه در مراکز آموزشی توصیه می شود.

effectiveness of critical thinking training on the strategies of constructive thinking and self-efficacy of medical sciences students

introduction: attention to critical thinking is one of the higher educationُs goals and is a key component in studentsُ mental health. this study aimed to investigate the effect of critical thinking strategies on constructive thinking and self-efficacy of students.methods: this was a quasi-experimental study with pre-test and post-test design with control group. the sample consisted of 40 students of lorestan university of medical sciences in the academic year of 2017-2018 who were selected by available sampling method and were randomly divided into two control and case groups. before and after the critical thinking training, emotional productivity strategies of spain and meyer (1990) and morris self-efficacy questionnaire (2001) were used to measure the emotional productivity of both validity and reliability indices. critical thinking training was administered to the case group separately, for 10 sessions of 90 minutes and from the two post-test groups. finally, the data obtained from pre-test and post-test scores of the case and control groups were analyzed by spss software using covariance analysis.results: the results showed that the correlation coefficient between constructive thinking strategies and self-efficacy was 0.241. the results also showed that between the mean scores of constructive thinking strategies (8.81) and self-efficacy (83.3) in control group also in the mean scores of constructive thinking strategies (86.1) and self-efficacy (76.4) in the experimental group no significant differences was observed. findings indicated that between the mean scores of constructive thinking strategies (0.78) and self-efficacy (81.6) in the control group and the mean scores of constructive thinking strategies (88.4) and self-efficacy (99.05) there was a significant differences in the experimental group (f = 12.57, p >0.001).conclusion: therefore, considering the use of critical thinking training has a positive effect on increasing students ’constructive and self-efficacy thinking strategies and enhances students’ constructive and self-efficacy thinking strategies, training courses in this field in educational centers recommended.