اثربخشی درمان ترکیبی توانبخشی شناختی رایانه‌ای و تحریک الکتریکی مستقیم مغز بر عملکرد شناختی سالمندان

مقدمه: سالمندی روندی است که باعث تغییر در عملکرد شناختی و بروز اختلال در فعالیت روزمره افراد می‌شود، بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان ترکیبی توانبخشی شناختی رایانه‌ای و تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم از روی جمجمه، بر بهبود عملکرد شناختی سالمندان شهر مشهد بود.روش بررسی: این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. 60 سالمند 60 سال به بالا انتخاب و به صورت تصادفی ساده در سه گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. برای سه گروه آزمایش به صورت جدا، جلسات تحریک الکتریکی مستقیم مغز، توانبخشی شناختی رایانه‌ای و درمان ترکیبی به صورت روزانه به مدت دو هفته متناوب اجرا شد. متغیرهای وابسته در سه نوبت پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری توسط آزمون‌های جایگزینی نماد و ارقام، فراخنای ارقام و بررسی عملکرد یکپارچه دیداری شنیداری سنجیده شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر استفاده شد.یافته‌ها: بین گروه‌های آزمایش و کنترل از لحاظ عملکرد شناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد و اثربخشی درمان ترکیبی نسبت به درمان‌ها به صورت جداگانه نیز متفاوت بود (0.05>f- 19.39=p).بحث و نتیجه‌گیری: درمان‌های تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم از روی جمجمه و توانبخشی شناختی رایانه‌ای به صورت جداگانه باعث بهبود عملکرد شناختی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده بودند. اما درمان ترکیبی اثربخش‌تر از درمان‌ها به صورت جداگانه بود و می‌تواند جزء درمان‌های مفید و کاربردی در این زمینه باشد.

Effectiveness of combination therapy of computerized cognitive rehabilitation and transcranial direct current stimulation on the cognitive function in elderlies

Background: Aging is a process that causes changes in cognitive function and disruption in people’s daily activities. The aim of this study was to investigate the effectiveness of combination therapy of computerized cognitive rehabilitation and transcranial direct current stimulation (tDCS) on the cognitive function in elderly people in Mashhad.Materials and methods: This quasi experimental and follow up study was a pre test post test control group design. The study subjects were 60 elderly people aged 60 years and over. They randomly assigned to three experimental groups and a control group. For the three experimental groups, tDCS sessions of the brain, computer based cognitive rehabilitation, and combination therapy were performed daily for two consecutive weeks. Dependent variables were measured in three rounds of pre test, post test, and follow up using symbol digit modalities test, digit span, and integrated visual and auditory tests. Repeated measurement analysis of variance was used to analyze the data.Results: There was a significant difference in the cognitive function between the experimental and control groups. The effectiveness of combination therapy was also different from separate treatments (F= 19.39, p<0.05).Conclusion: Computer based cognitive rehabilitation and tDCS individually improved cognitive function in experimental groups compared to the control group. However, the combination therapy was more effective than the individual therapies and can be one of the useful and practical treatments in this field.