تدوین الگوی عوامل موثر بر توسعه ایمنی و بهداشت شغلی با استفاده از مدلسازی ساختاری- تفسیری

سابقه و هدف: بروز حوادث صنعتی و بیماری‌های شغلی در بیشتر موارد به تحمیل زیان‌های قابل‌توجه انسانی، زیست‌محیطی و اقتصادی می‌انجامد؛ بر همین اساس هدف این پژوهش تدوین الگوی عوامل موثر بر توسعه ایمنی و بهداشت شغلی بود. روش بررسی: این پژوهش از منظر هدف کاربردی و بر اساس روش انجام کار توصیفی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت‌های کوچک و متوسط تولیدی شهر تبریز بود. مقدار تمامی بارهای عاملی  بزرگتر از 0.5 و از نظر آماری معنی‌دار بود که نشان دهنده روایی مناسب پرسشنامه بود.  همچنین مقدار آلفای کرونباخ برای تمامی مولفه‌های اصلی بزرگتر از 0.7 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه بود. به‌منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها ضمن استفاده از تحلیل عاملی تاییدی، از مدل‌سازی ساختاری- تفسیری در جهت تدوین الگوی عوامل موثر بر توسعه ایمنی و بهداشت شغلی استفاده‌شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در بخش تحلیل عاملی تاییدی برای مولفه‌های اصلی نشان می‌دهد که مقدار ریشه میانگین مربعات خطا کوچکتر از 0.05،  خی‌دو نسبی کمتر از 3 و شاخص‌های نیکویی برازش، برازش تطبیقی و برازش هنجارشده بزرگ‌تر از 0.9 محاسبه شد که بر همین اساس هفت مولفه اصلی به‌عنوان مولفه‌های الگوی توسعه ایمنی و بهداشت شغلی تایید شد. یافته‌های بخش مدل‌سازی ساختاری- تفسیری نیز نشان می‌دهد که مولفه سازمان و مدیریت به‌عنوان تاثیرگذارترین مولفه و کیفیت ایمنی کارکنان به‌عنوان تاثیرپذیرترین مولفه الگوی توسعه ایمنی و بهداشت شغلی تلقی می‌شود که به شکل مستقیم و غیر‌مستقیم از سایر مولفه‌ها تاثیر می‌گیرد. نتیجه‌گیری: بر اساس الگوی تدوین شده مدیران می‌توانند با تمرکز بر مولفه‌های اصلی تاثیرگذار مانند سازمان و مدیریت و اقدامات مدیریتی باعث بهبود مولفه‌های تاثیرپذیر شده و با افزایش کیفیت ایمنی کارکنان، تاب‌آوری سازمان را در مقابل حوادث و بیماری‌های شغلی افزایش دهند.