ارزیابی پیامد حریق و انفجار مخازن گاز متان در یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده

سابقه و هدف: یکی از مواد سوختی که اخیراً موردتوجه قرارگرفته است، گاز طبیعی فشرده می باشد. باوجود تمام مزایای شناخته‌شده، ذخیره‌سازی، حمل‌ونقل و استفاده از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت همواره خطراتی از قبیل انفجار و آتش‌سوزی را با خود به همراه دارند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پیامد حریق و انفجار مخازن گاز متان در یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده انجام پذیرفت.روش بررسی: در این مطالعه، با توجه به نتایج حاصل از بررسی و بازدید از جایگاه مورد بررسی، بررسی مطالعات و حوادث گذشته و بررسی نظرات متخصصان، چهار سناریوی تخلیه، ترکیدگی فاجعه‌بار، آتش فورانی و انفجار در مخازن گاز متان فشرده مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه هر یک از سناریوها با استفاده از نرم‌افزار، مدل‌سازی شده و پیامدهای محتمل هرکدام از سناریوها مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌منظور واکاوی پیامد در مطالعه حاضر نیز نرم‌افزار phast.6.7 مورداستفاده قرار گرفت.یافته ها: با توجه به نتایج مطالعات پیشین و همچنین بررسی پیامد سناریوهای مورد بررسی، دو سناریوی آتش فورانی و انفجار کامل مخازن به‌عنوان مخاطرات اصلی نشت گاز متان انتخاب گردید. نتایج حاصل از سناریو آتش فورانی نشان داد که بیشترین مساحت متاثر از آتش فورانی در این سناریو مقدار 13/135 مترمربع و در اندازه نشتی 150 میلی‌متر است. نتایج حاصل از مدل‌سازی انفجار مخازن نیز نشان داد که در فاصله 20 متری، میزان افزایش فشار حاصل از انفجار 1 بار بوده (احتمال مرگ افراد در این فشار 100 درصد است) و به‌تدریج با افزایش فاصله از مخزن کم شده تا جایی که در فاصله ی 400 متری به 01/0 بار می رسد که همان حریم ایمن می باشد. همچنین مشخص گردیدکه در شعاع 52، 69 و 232 متری مخزن به ترتیب مقدار 21/0، 14/0 و 02/0 بار، افزایش فشار وجود دارد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با توجه به اینکه گاز متان، گازی قابل اشتعال و انفجار است، در صورت نشتی و آسیب مخزن و بروز حریق و انفجار، می تواند منجر به حوادث ناگواری شود. علل الخصوص در جایگاه های سوخت‌گیری دومنظوره که علاوه بر گاز متان فشرده، بنزین نیز مورداستفاده قرار می گیرد. لذا با توجه به موارد پیش گفت و افزایش روزافزون این جایگاه ها، انجام اقدامات کنترلی به‌منظور افزایش سطوح ایمنی در مورد مخازن گاز متان در جایگاه های سوخت‌گیری امری ضروری می باشد.