بررسی شیوع خشونت در رانندگی بین رانندگان شهر تهران

سابقه و هدف: سوانح ترافیکی و پیامد ترافیک ناهنجار نه‌تنها شامل مرگ و مصدومیت در جامعه می‌شود بلکه موجب گسیختگی روابط اجتماعی، برهم خوردن سلامت روان و پایین آمدن کیفیت زندگی مردم این جوامع می‌شود. رفتارهای خشونت‌آمیز در رانندگی علاوه بر آسیب جسمانی و مرگ، بر سلامت اجتماعی و روانی شهروندان نیز تاثیر می‌گذارد. این تحقیق باهدف شناسایی رفتارهای خشونت‌آمیز رانندگان وسایل نقلیه موتوری و اندازه‌گیری و توزیع این رفتارها در تهران انجام شد.روش بررسی: این پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه پژوهشگر ساخته با روایی و پایایی بالا در بازه زمانی شهریور تا آذر 1397 انجام شد. پرسشنامه دارای دو بخش اطلاعات دموگرافیک رانندگان و 20 سوال اختصاصی در مورد رفتارهای خشونت‌آمیز بود. سوالات اختصاصی در مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت از کاملاً مخالفم=1 تا کاملاً موافقم = 5 طراحی شد. برای محاسبه روایی محتوایی از ضریب نسبت اعتبار محتوا استفاده شد که برای هر سوالات بالای 0.7 و برای کلیه سوالات 0.72 بود. با استفاده ازنظر 10 متخصص شاخص روایی محتوا نیز 0.8 محاسبه شد. برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب کرونباخ 0.7 بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 22 و آمار توصیفی و تحلیل آماری ناپارمتریک (من ویتنی و کروسکال) انجام شد.یافته‌ها: رفتار عصبی شدن از گیر افتادن در ترافیک یا گیر افتادن پشت راننده‌ای که آهسته رانندگی می‌کند، بیشترین توزیع را در بین رانندگان داشت (11.2). کمترین میانگین نیز مربوط به عبور از چراغ قرمز و زبان یا شکلک درآوردن برای سایر رانندگان بود. بررسی ارتباط متغیرهای دموگرافیک با میزان خشونت در رانندگان نیز نشان داد، بین نوع وسیله نقلیه و میانگین خشونت(p=0.001) و بین میانگین خشونت در دو گروه از رانندگان که سابقه درگیری و نزاع داشتند و گروهی که نداشتند، ارتباط معنادار دیده شد ((p=0.018.نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه رفتار خشونت‌آمیز در رانندگی می‌تواند عواقب منفی زیادی در جامعه داشته باشد، بهتر است برای افرادی که سابقه نزاع و درگیر شدن با افراد دیگر رادارند و صبر و تحمل کمتری در ترافیک دارند، آموزش و فرهنگ‌سازی در جهت اصلاح رفتار رانندگی، کنترل پرخاشگری رانندگی و احترام به قانون به کار گرفته شود.