مدل‌سازی و ارزیابی پیامد حاصل از نشت بنزن در واحد کک سازی شرکت ذوب‌آهن اصفهان

سابقه و هدف: انتشار مواد سمی، خطرناک و آتش‌گیر، از مخازن ذخیره در صنایع فرآیندی و شیمیایی همواره یکی از مخاطرات مربوط به افراد شاغل، ساکنین اطراف این صنایع و همچنین آسیب به محیط‌زیست بوده است. این مطالعه با هدف مدل‌سازی و ارزیابی پیامدهای حاصل از نشت بنزن در واحد کک سازی شرکت ذوب‌آهن اصفهان انجام شد.روش بررسی: به منظور رعایت موازین اخلاق در پژوهش اطلاعات مربوط به تحقیق با اجازه کتبی از شرکت ذوب آهن اصفهان اخذ و مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه حاضر جهت بررسی و مدل‌سازی نحوه انتشار بنزن، نخست چرخۀ فرآیند موردنظر بررسی شده و در ادامه با انجام ارزیابی ریسک به روش تجزیه و تحلیل حالات خطا و اثرات ناشی از آن، خطرات موجود شناسایی گردید. مراحل ارزیابی پیامد در یک واحد فرآیندی شامل انتخاب سناریو، تعیین مشخصات سناریو، مدل‌سازی پیامدهای ناشی از سناریوی انتخابی و تحلیل نتایج هست. بدین منظور از نرم‌افزار aloha ورژن 7.4.5 جهت مدل‌سازی پیامد و ارزیابی خطرات نشت بنزن استفاده شد.یافته‌ها: نتایج شبیه‌سازی‌ها نشان داد که جدی‌ترین خطر تهدید کننده کارکنان غلظت بنزن وارده به محیط هست و با توجه به‌قرار داشتن اتاق کنترل در 72 متری از مخزن مربوطه، تا حدود 169 متر اطراف مخزن غلظت بخارات بنزن به 800 قسمت در میلیون می‌رسید. ازاین‌رو افرادی که در این محدوده بودند در هنگام رخداد حادثۀ فرضی توان فرار نداشتند. همچنین خطوط تراز گرمای تابشی مربوط به شبیه‌سازی آتش استخری حاصل از انتشار بنزن نشان داد که در سناریوهای نشتی با قطر 5 میلی‌متر، 25 میلی‌متر و 100 میلی‌متر به ترتیب تا شعاع کمتر از 10، 14 و 51 متر تحت تاثیر آتش قرار می‌گیرند.نتیجه‌گیری: باوجود خطا در نتایج حاصل از مدل‌سازی ریاضی و تبیین سناریوهای محتمل، شبیه‌سازی نشت بنزن و پیامدهای حاصل از آن، انجام شده می‌تواند در تدوین استراتژی‌های پیشگیرانه و طرح‌ریزی شرایط اضطراری در واحد کک سازی کارخانه ذوب‌آهن اصفهان مورد استفاده قرار گیرد.