تحلیل پویا حوادث صنایع فرآیندی: مقایسه مدل پاپیونی و شبکه بیزین

سابقه و هدف: حوادث صنایع فرایندی سالیانه خسارات جبران‌ناپذیری از ابعاد انسانی، اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و حتی سیاسی بر کشور تحمیل می‌کند. برای پیشگیری از بروز این‌گونه حادثه شناسایی، ارزیابی و تحلیل علل به وجود آورنده آن‌ها با رویکردهای نوین جهت طراحی استراتژی‌های پیشگیرانه یک ضرورت محسوب می‌شود. این مطالعه باهدف تحلیل پویا حوادث فرآیندی با مقایسه مدل سنتی پاپیونی و روش نوین شبکه بیزین طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: سناریو حوادث موردنظر ابتدا با مدل پایپونی به‌طور کیفی و کمی مورد مدل‌سازی قرار گرفت و سپس با استفاده از الگوریتم ارائه‌شده، مدل علت – پیامد سناریو حادثه در شبکه بیزین مدل‌سازی شد. از توانایی‌های شبکه بیزین: استدلال قیاسی، استدلال استقرایی و  به‌روزرسانی احتمال جهت تحلیل پویا سناریو حادثه استفاده گردید.یافته‌ها:  نتایج استدلال استقرایی جهت تخمین احتمال وقوع سناریو و پیامدهای نهایی آن در شبکه بیزین نسبت به مدل پاپیونی دقیق‌تر است. شبکه بیزین قادر به انجام استدلال قیاسی جهت به‌روز‌رسانی احتمال وقوع رویدادهای ریشه‌ای از طریق بهره‌گیری از دادههای پیش‌درآمد حوادث، در نظر گرفتن وابستگی شرطی بین رویدادهای ریشه‌ای، بین موانع ایمنی و مدل‌سازی نقص‌های شرطی با علل مشترک بود، درحالی‌که مدل پایپونی قادر به انجام آن‌ها نبود.نتیجه‌گیری: در این مطالعه برای اولین بار روشی جهت ساخت مدلی پویا و کمی معرفی شد که این امکان را فراهم می‌سازد که خطرات  ایمنی این‌گونه صنایع به‌طور مداوم و پویا شناسایی، ارزیابی و پایش گردد. پیاده‌سازی این مدل در صنایع فرایندی می‌تواند ریسک بروز حوادث صنعتی را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بکاهد و سطح ایمنی را ارتقاء دهد.