بررسی تاثیر الگوی توانمندسازی بر دیسترس دیابت و کنترل دیابت در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

مقدمه: امروزه توانمندسازی بیمار به عنوان یک برنامه موثر در راستای تغییر رفتار در کنترل دیابت به شمار می‌آید. این مطالعه به منظور بررسی ارزشیابی الگوی توانمندسازی بر بهبود دیسترس دیابت و کنترل دیابت در بیماران دیابتی نوع 2 شهر اصفهان طراحی و اجرا شد.روش: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بود که 140 بیمار در دو گروه مداخله و مقایسه پس از انجام پیش آزمون با انجام تخصیص تصادفی به روش بلوک‌های چهارتایی تصادفی وارد شدند. در مرحله پیش آزمون، کلیه اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با سلامت و بیماری از بیماران اخذ گردید. سپس افراد گروه مداخله، در پنج گروه چهارده نفری تقسیم شده و در الگوی توانمندسازی با استفاده از استراتژی حل مساله گروهی و حمایت همسالان که براساس سازه‌های مدل طراحی شده بود شرکت نمودند. افراد گروه مقایسه آموزش رایج مرکز را طبق روال قبل ادامه دادند و به صورت جداگانه بدون تماس با گروه مداخله به تکمیل پرسشنامه‌ها اقدام نمودند. اهداف توانمندسازی در این مطالعه با مفهوم دیسترس دیابت و کنترل دیابت با شاخص hba1c مورد بررسی قرار گرفت. در پیگیری بلافاصله و سه ماه بعد ابزار دیسترس دیابت بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده از نرم‌افزار آماری spss v.11.5 و آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته‌ها: دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند (05/0 < p). تحلیل متغیر دیسترس دیابت با استفاده از آزمون تکرار مشاهدات نشان داد که روند تغییرات نمرات میانگین در سه مرحله آزمون در گروه مداخله (001/0p? و 30/90=f) و در گروه مقایسه از لحاظ آماری معنادار بود (008/0=p و 08/6=f). همچنین آزمون تی نشان داد که در دیسترس دیابت هر دو مرحله بلافاصله پس از آموزش (001/0p? و 00/5-=t) و سه ماه بعد (001/0p? و 78/7-=t)، بین میانگین‌های گروه مداخله و گروه مقایسه اختلاف معناداری وجود داشت و اثربخشی برنامه توانمندسازی تایید گردید. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که متغیر دیسترس دیابت پس آزمون دوم و hba1c بین این دو متغیر ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد. به این معنا که با کاهش دیسترس دیابت، میزان hba1c هم کاهش می‌یافت (001/0p? و 59/0=r).نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاکی از این است که آموزش مبتنی بر الگوی توانمندسازی در گروه مداخله با استراتژی‌های حل مساله گروهی و گروه همسالان دارای اثربخشی در مقایسه با آموزش‌های رایج دیابت در متغیر دیسترس دیابت و کنترل دیابت می‌باشد.