تاثیر آموزش مبتنی بر مولفه‌های الگوی اعتقاد سلامتی بر عملکرد خودآزمایی پستان در کارکنان زن دانشگاه آزاد نجف آباد

مقدمه: سرطان پستان شایع‌ترین بدخیمی در زنان و علت اصلی مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان در جهان است. مطابق الگوی اعتقاد سلامتی، افرادی که نسبت به سرطان پستان آگاه و حساس شوند، انگیزه بیشتری جهت انجام خودآزمایی خواهند داشت. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر مولفه‌های الگوی اعتقاد سلامتی بر عملکرد خودآزمایی پستان در کارکنان زن دانشگاه آزاد نجف‌آباد انجام شده است.روش کار: این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون باحضور 60 کارمند زن دانشگاه آزاد نجف آباد انجام شد. پس از کسب مجوز، نمونه‌ها به‌روش دردسترس، انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 30 نفره قرار گرفتند. هر دو گروه قبل و بعد از مطالعه، پرسشنامه الگوی اعتقاد سلامتی و چک‌لیست عملکرد را تکمیل نمودند. در گروه مداخله، دو جلسه 90 دقیقه ای آموزش نظری و یک جلسه عملی (در 5 گروه، روی سیمولیتور) اجرا گردید. درپایان، میانگین نمرات دو گروه با هم مقایسه گردید. داده‌ها با آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (تی‌مستقل، تی‌زوجی) با نرم افزار  spss نسخه21 تجزیه وتحلیل گردید.یافته‌ها: سن شرکت‌کنندگان 29 تا 54 سال و از منظر سن، دو گروه همگن بودند. قبل از مطالعه، میانگین نمرات مولفه‌های درک‌حساسیت، درک‌شدت، درک‌منافع، درک‌موانع، انگیزش، خودکارآمدی و نمره کل مولفه های دو گروه تفاوت معنادار نداشتند(0.21=p). در پایان مطالعه، میانگین کلی و نمرات درک‌حساسیت، درک‌منافع، انگیزش، خودکارآمدی و عملکرد پس از آموزش، در گروه مداخله افزایش داشت(0.001=p) اما درگروه کنترل، میانگین نمرات درک‌حساسیت، درک‌شدت، انگیزش و خودکارآمدی تفاوت معناداری نداشت (0.70=p).نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر کارایی الگوی اعتقاد سلامتی را در ارتقای رفتار خودآزمایی پستان تایید نمود، لذا این الگو می‌تواند تاثیری مثبت بر نگرش و عملکرد زنان داشته و موجب کاهش درک‌موانع و افزایش منافع حاصل از انجام این رفتار بهداشتی شود. 

the effect of education based on the components of the health belief model on breast self-examination performance in female employees of islamic azad university- najafabad branch

introduction: breast cancer is the most common malignancy in women and the main cause of cancer-related deaths in the world. according to the health-belief model, people who become aware and sensitive about breast cancer will have more motivation to perform self-examination. the goal of the present study was to determine the effect of education based on the components of the health belief model on breast self-examination performance in female employees of najafabad-azad-university.methods: this semi-experimental research was conducted with a pre-test-post-test design in the presence of 60 female employees of the islamic azad university-najafabad branch. after obtaining permission, the samples were randomly selected and assigned to two groups of 30 people. both groups completed the health-belief-model questionnaire and performance checklist before and after the study. two 90-minute theoretical training sessions and one practical session (in 5 groups, on the simulator) were conducted in the intervention group. at the end, the mean scores of the two groups were compared. the data were analyzed with descriptive and inferential statistical tests (independent t-test, paired t-test) with spss-21.results: the age range of the participants was 29 to 54 years, and both groups were homogeneous in age. before research, the mean scores of the components of perceived- susceptibility, perceived-sensitivity, perceived-benefits, perceived-barriers, motivation, self-efficacy and the total score of the components of two groups were not significantly different (p=0.21). finally, the overall average and the scores of perceived-sensitivity, perceived-benefits, motivation, self-efficacy and performance after training increased in the intervention group (p=0.001), but in the control group, the mean scores of perceived-susceptibility, perceived-sensitivity, motivation and self-efficacy did not differ significantly (p = 0.70).conclusion: the current study confirmed the effectiveness of the health-belief-model in promoting breast self-examination behavior, so this model can have a positive effect on women’s attitude and performance and reduce the perceived-barriers and increase the benefits of performing this health behavior.