تاثیر آموزش خود مراقبتی بازخوردمحور بر تبعیت از رژیم دارویی بیماران تحت همودیالیز مرکز پزشکی خاص شرق شهر تهران

مقدمه : از مشکلات جدی در بیماران تحت همودیالیز عدم تبعیت دارویی می باشد. روش های آموزشی تعاملی مناسب می تواند نیازهای آموزشی بیماران را برطرف کند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش بازخورد محور بر تبعیت از رژیم دارویی بیماران تحت همودیالیز انجام گردید. روش کار : این یک مطالعه نیمه تجربی می باشد. تعداد 60 نفر بیمار تحت درمان همودیالیز بخش دیالیز مرکز پزشکی خاص شرق شهر تهران از بهمن 1401 تا شهریور ماه 1402 مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه گیری بصورت در دسترس و گمارش تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل برگه اطلاعات جمعیت شناختی و مقیاس 8 آیتمی تبعیت دارویی موریسکی (mmas-8) بودند. گروه مداخله آموزش بازخورد محور را حین دیالیز  طی سه جلسه هر جلسه 30 تا 45 دقیقه، دریافت کردند. گروه کنترل پس از اتمام پژوهش مداخله را دریافت نمودند. هر دو گروه 4 هفته بعد مجدداً مقیاس 8 آیتمی تبعیت دارویی mmas-8 را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آماره های توصیفی، آزمون های پارامتریک و نا پارامتریک در نرم افزارspss  نسخه 22 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: هر دو گروه از نظر سن، تحصیلات، مدت زمان انجام همودیالیز همگن بودند (07/0=p).  بعد از آموزش بازخورد محور 70 درصد بیماران همودیالیزی از تبعیت دارویی ضعیف، 7/26 درصد تبعیت دارویی متوسط و 3/3 درصد هم از تبعیت بالای دارویی داشتند. در مجموع آموزش خود مراقبتی بازخوردمحور  اثر متوسط ( اندازه اثر 63/0) بر تبعیت دارویی نشان داد (002/0=p). نتیجه گیری:  نتایج مطالعه حاضر نشان داد آموزش بازخورد محور  می‌تواند خود مراقبتی بیماران دیالیزی را در زمینه تبعیت از رژیم دارویی بهبود بخشد. لذا پیشنهاد می‌شود به منظور ارتقائ سلامت بیماران  این روش آموزشی در  برنامه مراقبتی منظور شود. 

effect of teach back-based self-care education on medication adherence among hemodialysis patients in special medical center in the east of tehran

introduction: medication non-adherence is one of the major problems in hemodialysis patients. appropriate interactive educational methods can meet the educational needs of patients. therefore, this study aims to determine the effect of teach-back education on medication adherence in hemodialysis patients.methods: this is a semi-experimental study. sixty patients undergoing hemodialysis at the dialysis unit of east tehran special medical center were studied from february 2022 to september 2023. sampling was done by consensus and random assignment. data collection instruments included the demographic data sheet and the 8-item morisky medication adherence scale (mmas-8). the intervention group received teach-back education in three 30- 45minute sessions during dialysis. the control group did not receive the educational intervention, and after the third session, the patients of the control group were given educational content. four weeks later, both groups were asked to complete the medication adherence questionnaire again.  descriptive and analytical statistics were conducted with spss software version 22.results: results showed that both groups were homogeneous in age, education and hemodialysis duration (p=0.07). after teach-back education, 70% of hemodialysis patients had poor medication adherence, and 26.7% and 3.3% had moderate and high medication adherence, respectively. overall, the teach-back education had a moderate effect (effect size= 0.63) on medication adherence (p = 0.002).conclusion: results from this study show that teach-back education improves medication adherence in hemodialysis patients. therefore, it is suggested that this educational method be included in the care program to improve the health of patients.