اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهزیستی روانشناختی، اضطراب سلامت و تصویر بدنی در زنان مبتلا به سرطان پستان

مقدمه: سرطان پستان یکی از بیماری‌های رایج در زنان است که سلامت جسمی و روانی آنها را تهدید می کند. این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهزیستی روانشناختی، اضطراب سلامت و تصویر بدنی در زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده بود. روش کار: مطالعه حاضر نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان که تحت عمل جراحی ماستکومی قرار گرفته، بیمارستان های نمازی و امیر شیراز در سال 1400 بودند. تعداد 30 نفر زن مبتلا به سرطان پستان به شیوه در دسترس و تخصیص تصادفی ساده انتخاب و در گروه آزمایش وکنترل قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). جمع آوری داده ها با استفاده از فرم جمعیت شناختی و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی، سیاهه های اضطراب سلامت و تصویر بدنی انجام شد. پس از اجرای پیش آزمون، گروه آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه ای برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند. ابزارها توسط  گروه آزمایش و کنترل در 3 مرحله مطالعه تکمیل گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24  با سطح معناداری (0/05>p) انجام شد. یافته‌ها: میانگین نمرات بهزیستی روانشناختی، اضطراب سلامت و تصویر بدنی قبل از آموزش در گروه‌ آزمایش و کنترل به‌ترتیب 4/98±29/67 و 6/62±29/47 ، 5/41±56/73 و 5/73±56/33 ، 4/73±57/67 و 3/96±57/40 بود. که بعد از مداخله بین گروه‌ آموزش ذهن آگاهی و کنترل تفاوت معنادار (0/001>p) بود. بیشترین اندازه اثر به ترتیب مربوط به تصویر بدنی (0/69)، اضطراب سلامت (0/61) و بهزیستی روانشناختی (0/58) بود.نتیجه‌گیری: برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به افزایش بهزیستی روانشناختی، کاهش اضطراب سلامت و  نگرانی از تصویر بدنی گردید. پیشنهاد می‌شود که از این برنامه جهت توانبخشی زنان مبتلا به سرطان پستان که تحت عمل جراحی ماستکتومی  قرار گرفته اند  استفاده شود.  

the effectiveness of mindfulness-based stress reduction program on psychological well-being, health anxiety, and body image in women with breast cancer

introduction: breast cancer is one of the common diseases in women that threatens their physical and mental health. this study aimed to investigate the effectiveness of a mindfulness based stress reduction program on psychological well being, health anxiety, and body image in women with mastectomy breast cancer.methods: the present study is quasi experimental with pre test, post test, and follow up group design. the statistical population of this research included all women with breast cancer who underwent mastectomy surgery and were referred to namazi and amir shiraz hospitals in 2021. a total of 30 women with breast cancer were selected in a purposeful way and randomly assigned to experimental and control groups (15 people in each group). data collection was done using the demographic form and psychological well being questionnaire, health anxiety inventory, and body image concern inventory. after the pre test, the experimental group underwent 8 sessions of a 90 minute stress reduction program based on mindfulness. the instruments were completed by the experimental and control groups in the pre test, post test, and follow up. data analysis was done in spss software version 24 with a significance level (p<0.05).results: the average scores of psychological well being, health anxiety, and body image before training in the experimental and control groups were 29.67±4.98 and 29.47±6.62, 56.73±5.41 and 56.33±5.73, 57.67±4.73 and 57.40±3.96 respectively. there was a significant difference between the mindfulness experiment group and the control group after training (p<0.001). the largest effect size was related to body image (0.69), health anxiety (0.61), and psychological well being (0.58).conclusion: the stress reduction program based on mindfulness led to increases in psychological well being, a decrease in health anxiety, and concern about body image. therefore suggested that this program be used for the rehabilitation of women with breast cancer who have undergone mastectomy surgery.