نقش میانجی اعتماد و مسئولیت‌پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مقدمه: مطالعه پیرامون واکسن‌های کووید 19 و بررسی اثرات روان‌شناختی آن‌ها از جمله پذیرش یا تردید در مورد این اثرات پدیده‌ای پیچیده و نیازمند مطالعه بیشتر است. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی اعتماد و مسئولیت‌پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید 19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن را کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر مشهد (11420 =n) در سال 1402 1401 تشکیل دادند. تعداد اعضای نمونه در این پژوهش 300 نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها مقیاس باورهای توطئه کووید 19، مقیاس تمایل به زدن واکسن کووید 19 و مقیاس اعتماد و مسئولیت‌پذیری جمعی بکار رفت. داده‌ها به کمک تحلیل معادلات ساختاری و استفاده از نرم‌افزار spss 22 و lisrel 8.8 تحلیل شد. سطح معنی‌داری 0.05 در نظر گرفته شد.یافته‌ها: دامنه سنی آزمودنی‌ها بین 18 تا 30 سال با میانگین سن 21.75 و انحراف معیار سنی 1.93 بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین تمایل به زدن واکسن و مسئولیت‌پذیری جمعی(p<0.01 and r=0.67)و کمترین مقدار همبستگی بین اعتماد و رد خطر (p<0.01 and r= 0.16)مشاهده شد. به‌علاوه اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (0.02 β = ) و رد خطر (0.04 β = ) بر تمایل به زدن واکسن و از طریق اعتماد و اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (0.04 β = ) و رد خطر (0.16 β = ) بر تمایل به زدن واکسن از طریق مسئولیت‌پذیری جمعی منفی و معنی‌دار بود.نتیجه‌گیری: با توجه به نقش میانجی اعتماد و مسئولیت‌پذیری در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید 19 در نظر گرفتن نقش این سازه‌ها هنگام مشاوره، درمان و آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی ضروری به نظر می‌رسد. 

the mediating role of trust and collective responsibility in the relationship between conspiracy beliefs and the desire to get the covid-19 vaccine in students of mashhad university of medical sciences

introduction: the study of covid 19 vaccines and its psychological effects, including acceptance or doubt about these effects, is a complex phenomenon that requires further study. this research was conducted with the aim of investigating the mediating role of trust and collective responsibility in the relationship between conspiracy beliefs and willingness to get the covid 19 vaccine in students of mashhad university of medical sciences.methods: the present study was a correlational descriptive study, and its statistical society consisted of all students of mashhad university of medical sciences in 1401 1402. the number of sample members in this research was considered to be 300 people who were selected by cluster random sampling method. to collect the data, the scale of the covid 19 conspiracy beliefs, the scale of covid 19 vaccination intention, and the scale of trust and collective responsibility were used. data were analyzed using path analysis and spss 22 and lisrel 8.8. a significance level of 0.05 was considered.results: the age range of the subjects was between 18 and 30 years, with an average age of 21.75 and a standard deviation of age of 1.93. the findings of the research showed that the highest correlation between willingness to get vaccinated and collective responsibility (p<0.01 and r=0.67) and the lowest correlation between trust and risk rejection (p<0.01 and r= 0.16) was observed. in addition, the indirect effect of risk acceptance (β = 0.02) and risk rejection (β = 0.04) on the willingness to get vaccinated and through trust and the indirect effect of risk acceptance (β = 0.04) and risk rejection (β = 0.16) on willingness to get vaccinated through responsibility was negative and significant.conclusion: considering the mediating role of trust and responsibility in the relationship between conspiracy beliefs and the desire to get the covid 19 vaccine, it seems necessary to consider the role of these constructs when counseling, treating, and educating medical science students.