مقایسه اثربخشی الگوی آموزشی بایبی و گانیه بر تفکر نقادانه و خلاق دانش آموزان

مقدمه: ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻔﮑﺮ نقادانه و خلاق یﮑﯽ از ﻣﻬﻢ‍ﺗﺮیﻦ اﻫﺪاف ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺳﺖ. مدل آموزشی بایبی و گانیه از جمله روش‍های تدریس هستند که به نظر می‍رسد در تقویت این دسته از مهارت‍های تفکر نقش داشته باشند؛ لذا پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مدل آموزشی بایبی و مدل آموزشی گانیه بر تفکر نقادانه و خلاق دانش‍آموزان دختر دوره دوم متوسطه انجام شد. روش کار: جامعه آماری این پژوهش نیمه آزمایشی (پیش‍آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه) دربرگیرنده کلیه دانش‍آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 99-1398 بود که تعداد 60 دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‍گیری خوشه‍ای چندمرحله‍ای و در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (20 نفر برای هر گروه) جایگزین شدند. هر سه گروه پرسشنامه‍ ارزیابی مهارت تفکر خلاق کارتر (2009) و آزمون تفکر انتقادی واتسون- گلیرز را به عنوان پیش‍آزمون تکمیل کردند و پس از اتمام هشت جلسه 60 الی 90 دقیقه ‍ای مدل آموزشی بایبی و هشت جلسه 60 الی 90 دقیقه‍ای مدل آموزشی گانیه (هریک هفته‌ای دو جلسه به مدت 4 هفته) پرسشنامه‍های مذکور توسط گروه‍ها تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیره در نرم‍افزار spss.15 تحلیل شدند. یافته ها: هر دو الگوی آموزشی بایبی و مدل آموزشی گانیه بر تفکر نقادانه و تفکر خلاق دانش‍آموزان دختر دوره دوم متوسطه تاثیر معناداری داشتند 0/001 >p) با این حال، مدل آموزشی بایبی نسبت به مدل آموزشی گانیه بر ارتقای تفکر نقادانه و تفکر خلاق تاثیر بیشتری داشتند 0/001 >p). نتیجه ‍گیری: با توجه به برتری اثربخشی مدل آموزشی بایبی بر پرورش تفکر نقادانه و تفکر خلاق دانش‍آموزان استفاده از ‌این روش تدریس به دلیل شواهد پژوهشی اندک با احتیاط بیشتری توصیه می‌شود؛ با این حال، بایستی اهمیت برگزاری دوره‌های آموزش این رویکرد به معلمان و متخصصان حوزه تعلیم و تربیت توضیح داده شود.

comparison of the effectiveness of 5e model and ganiye educational model on critical thinking and creative thinking of students

introduction: educational bybee and ganiye educational model are among the teaching methods that seem to play a role in strengthening this category of thinking skills; therefore, the present study was conducted to comparethe effectiveness of the educational model bybee and ganiye educational model on critical thinking and creative thinking of second-year female students.methods: the statistical population of this quasi-experimental study (pre-test-post-test with a control group) included all-female high school students in tabriz in the academic year 2010-2011 those 60 students were selected using multi-stage and available cluster sampling and randomly assigned to three groups (20 for each group). all three groups completed the carter (2009) creative thinking skills assessment questionnaire and the watson-glears critical thinking test as a pre-test and at the end of eight sessions of 60-90 minutes of bybee training model and eight 60–90-minute sessions of ganiye training model (every two sessions per week for 4 weeks), the mentioned questionnaires were completed by the groups. data were analyzed using univariate analysis of covariance in spss.15 software.results: both the bybee educational model and ganiye educational model had a significant effect on critical thinking and creative thinking of second-year female students (p<0.001); however, the bybee training model had a greater effect on the promotion of critical thinking and creative thinking than the ganiye training model (p<0.001).conclusion: due to the superiority of the effectiveness of the bybee educational model on fostering students’ critical thinking and creative thinking, the use of this teaching method is recommended with more caution due to the small research evidence; however, the importance of holding training courses in this approach should be explained to teachers and specialists in the field of education.