مقایسه‌ی تاثیر آموزش چهره به چهره و ویدئویی رژیم غذایی برکیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز: کارآزمایی بالینی

مقدمه: تبعیت از رژیم غذایی در بیماران دیالیزی از چالش های مهم مراقبتی است که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. آموزش با تغییر سطح آگاهی، نگرش و عملکرد می تواند موجب تغییر در رفتار گردد. لذا این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر دو روش آموزش چهره به چهره و ویدئویی رژیم غذایی برکیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز انجام شد. روش کار: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی دو سوکور است که سال 1396-1395 در شهر مشهد بر روی 180 بیمار همودیالیزی که بر اساس معیارهای ورود انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه آموزش چهره به چهره، ویدئویی وکنترل قرار گرفتند، انجام گردید. مداخله شامل: آموزش رژیم غذایی 45-30 دقیقه 2 مرتبه به فاصله یک هفته بود. داده ها به وسیله پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و کیفیت زندگی sf-36 قبل از مداخله و به فاصله یک و نیم ماه بعد از مداخله تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 و آمار توصیفی و تحلیلی با آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، کای دو، کروسکال والیس انجام و سطح معنی داری کم تر از 0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها: آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که قبل از مداخله سه گروه در ابعاد وضعیت جسمانی، محدودیت جسمی، خستگی، محدودیت روانی، عملکرد اجتماعی، درد و سلامت عمومی باهم تفاوت آماری معنی داری نداشتند و تنها در بعد حس خوب بودن تفاوت آماری معنی داری داشتند(0/009=p) ، ولی بعد از مداخله در تمام ابعاد به جزء وضعیت جسمانی باهم تفاوت آماری معنی داری داشتند (0/05>p) و با انجام تست تعقیبی توکی مشخص شد که این تفاوت در گروه ویدئویی با دو گروه چهره به چهره و کنترل معنی دار بود ولی بین دو گروه  چهره به چهره و کنترل تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری:نتایج به دست آمده نشان داد که نمره کل کیفیت زندگی بعد از مداخله در گروه آموزش ویدئویی بیشتر از گروه چهره به چهره می باشد، لذا به کارگیری روش آموزشی ویدئویی توسط مراقبین بهداشتی جهت ارتقاء کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی توصیه می شود.

comparison of the effect of face-to-face and video diet training on the quality of life of hemodialysis patients: a clinical trial

introduction: adherence to diet in dialysis patients is one of the important care challenges that affect the quality of life. education can change behavior by changing the level of awareness, attitude, and practice. therefore, this study aimed to compare the effect of facetoface and videobased diet training on the quality of life of patients undergoing hemodialysis.methods: this study is a doubleblind clinical trial conducted with 180 eligible hemodialysis patients in mashhad in 2016 and 2017. they were randomly assigned to three groups facetoface training, videobased training, and control. the intervention included two 30 to 45minute sessions of diet training held once biweekly. data were collected using a demographics form and the quality of life (sf36) questionnaire at baseline and 1.5 months after the intervention. data were analyzed in spss software version 16 descriptive and analytical statistics were performed using oneway anova, chisquare, and kruskalwallis. the significance level was set at p < 0.05.results: oneway analysis of the variance test showed that before the intervention of the three groups in the dimensions of physical condition, physical limitation, fatigue, mental limitation, social functioning, pain and general health were not statistically significant and only in the sense of wellbeing were statistically significant differences. (p=0.009), but after the intervention, there was a statistically significant difference in all dimensions except physical condition (p <0.05) and by tukey post hoc test, it was found that this difference was in the video group with two groups of faces. it was significant for face and control, but no statistically significant difference was observed between the two groups of face to face and control.conclusion the results showed that the total score of the quality of life after the intervention was higher in the video training group than in the facetoface group. therefore, the use of videobased training by health care providers to improve the quality of life of hemodialysis patients is recommended.