اثر بخشی آموزش مبتنی بر فراشناخت بر کیفیت خواب و مولفه های آن در پرستاران

مقدمه: خواب هر فردی با سلامتی او در ارتباط است و پرستاران به دلیل نوع شغل شان بیشتر از دیگران در معرض خواب با کیفیت پایین هستند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش فراشناخت بر کیفیت خواب و مولفه های آن در پرستاران بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری با گروه کنترل بود. با روش نمونه گیری در دسترس 36 نفر پرستار از بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1399براساس ملاک های ورود و خروج به مطالعه انتخاب شدند، و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند(هرگروه 18 نفر). گروه آزمایش  تحت آموزش  12 جلسه 75 دقیقه ای آموزش مبتنی بر فراشناخت قرار گرفتند. مشارکت کنندگان با پرسشنامه جمعیت شناسی در ابتدا و پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ در 3 مرحله مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss نسخه 23 استفاده گردید. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمرات کیفیت خواب قبل از آموزش در گروه‌ آزمایش و کنترل به‌ترتیب 1/80±13/11و 1/93±11/72 بود که پس از آموزش در پس‌آزمون به 2/35±8/44 و 2/27±12/28 و در پیگیری به 1/56±7/72 و 2/21±11/78 تغییر یافت. نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که میانگین کیفیت خواب و مولفه های کیفیت ذهنی خواب، تاخیر در به خواب رفتن، مدت زمان خواب و میزان بازدهی خواب در گروه‌ آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون تا پیگیری معنادار بوده (0/001>p) است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر فراشناخت به پرستاران می تواند روش مناسبی برای بهبود کیفیت خواب از طریق تاثیر گذاری بر مولفه های کیفیت ذهنی خواب، اختلال عملکرد روزانه، تاخیر در به خواب رفتن و میزان بازدهی خواب باشد.

the effectiveness of training based on metacognition on sleep quality and insomnia symptoms in nurses

introduction: every person’s sleep is related to their health and due to their type of occupation; nurses are likely to be more exposed to lowquality sleep. the aim of this study is to investigate the effectiveness of training based on metacognition on sleep quality and insomnia symptoms in nurses at shiraz university of medical sciences hospital. methods: the present study is a quasiexperimental one with a pretest, posttest and, followup group design. a total of 36 nurses of shiraz university of medical science hospital were selected based on inclusion and exclusion criteria in 1399 and placed randomly into experimental and control groups as each one holds 18 subjects. the experimental group went under 12 sessions of 75 minutes of metacognition training. participants were assessed first with a demographic questionnaire and then a pittsburgh sleep quality questionnaire in three stages. data analysis was performed using spss software version 23. results: sleep quality’s mean± standard deviation scores before the training in the experimentaland control group are 13.11­±1.80 and 11.72­±1.93 respectively, which changed into 8.44­±2.35 and 12.28­±2.27 after the intervention in the posttests and were 7.72±1.56 and 11.78­±2.21 in the followups. the result of frequent variance analysis shows that the mean score of sleep quality and its components including mental quality of sleep, delay in falling sleep, sleep duration and, sleep efficiency in the experimental group is more significant than in the control group as the p<0.001 and were consistent until the followups.conclusion: the results of this study show that metacognition training for nurses can be a proper method to improve sleep quality through their effect on sleep components including mental sleep quality, daily dysfunction, delay in falling sleep and, sleep efficiency.