تعیین کننده های توانمندی دریافت مراقبت سلامت در زنان متاهل در سنین باروری بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده

مقدمه: سطح مطلوب توانمندی زنان، موجب قدرت‌بخشی به آنان برای تصمیم‌گیری مستقلانه درباره موضوعات اساسی زندگی می‌گردد. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل موثر در توانمندی‌ دریافت مراقبت‌سلامت بر اساس تئوری‌ رفتار برنامه‌ریزی‌شده، در زنان متاهل در سنین باروری بود. روش کار: در مطالعه مقطعی تحلیلی حاضر، 488 نفر از زنان متاهل در سنین باروری مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی‌درمانی جنوب تهران در سال 1398، جامعه پژوهش را تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده‌ها، یک پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسشنامه محقق‌ساخته مبتنی‌بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و پرسشنامه استاندارد توانمندی دریافت مراقبت‌سلامت بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری از جمله میانگین، انحراف معیار و ضریب همبستگی پیرسون تحت نرم‌افزار spssنسخه 24 و آنالیز مسیر با استفاده از شاخص های برازش مدل تحت نرم افزارamos نسخه 22 تحلیل‌شد.یافته ها: میانگین سن شرکت کنندگان در پژوهش، 7.1 ±33.6 سال بود. نگرش (β=0/62،p<0.001) نسبت به هنجار ذهنی (β=0/18،p<0.001) از قدرت پیشگویی‌کننده بالاتری برای پیش‌بینی قصد رفتار برخوردار بود. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، 30 درصد از واریانس قصد رفتاری و 0.03 حیطه تصمیم‌گیری، 0.02 حیطه تعامل و 0.05 واریانس حیطه درجه‌کنترل توسط سازه‌های مدل تبیین گردید. نتایج مطالعه نشان داد سازه نگرش و هنجارذهنی بهترین پیش‌گویی کننده قصد رفتار دریافت مراقبت‌سلامت بودند (p<0.001).نتیجه گیری : نتایج نشان داد که بعد کنترل‌ رفتاری درک‌شده، نقشی در تببین رفتار دریافت مراقبت‌سلامت نداشت و قصد رفتاری نقش کمرنگی در تبیین رفتار دریافت مراقبت‌سلامت در زنان متاهل در سنین باروری داشت. این موضوع نشان می‌دهد که توجه به سایر عوامل روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی در فرآیند اخذ تصمیم برای دریافت مراقبت‌سلامت در زنان متاهل سنین باروی ضروری است.

Determinants of health care empowerment among married women in reproductive age based on Theory of Planned Behavior

Introduction: The optimal level of women's capability can empower them to make decision independently in main issues of their health. This study aimed to identify determinants of health care empowerment based on Theory of Planned Behavior among married women in reproductive age of southern Tehran. Methods: In this analytical crosssectional study, 488 married women in reproductive ages which had attended in health care centers in southern Tehran in 2019. data collecting instrument were threepart questionnaire including demographic information, researcher made questionnaire based on Theory of Planned Behavior and Healthcare Empowerment Questionnaires (HCEQ). Data were analyzed using mean, standard deviation, Pearson correlation coefficient and path analysis using fit indices in the SPSS24 and AMOS22.Results: The mean age of participants was 33.6 plusmn; 7.1. Subjective norm (p<0.001، beta;=0.18) in comparison to attitude (p<0.001، beta;=0.62) had greater predictive power for intention behavior. According to the results of path analysis, 30% of the variance of behavioral intention, 0.03 of the variance of decision dimension, 0.02 of the variance of interaction dimension, and 0.05 of the variance of control degree were explained using the model constructs, the study results revealed that the attitude and subjective norm constructs were the best predictors of health care delivery behavior (p<0.001).Conclusions: The results show that the perceived behavioral control and behavioral intention are not strong predictors of health care empowerment among married women in reproductive age. Other psychological, social, and cultural determinants should be investigated to find the main determinants to improve women rsquo;s healthcare empowerment.