بررسی رابطهٔ طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی با میزان سازگاری زناشویی

زمینه و هدف: عوامل موثر بر سازگاری زناشویی شامل خصوصیات فردی، عوامل موقعیتی، و رویدادهای زندگی هستند. البته مطالعات نشان داده که میانجی های شناختی مختلفی چارچوب روابط زناشویی را تحت تاثیر قرار داده و آن ها را جهت دهی می کنند. طرح واره های ناسازگار اولیه که توسط یانگ معرفی شده، به عنوان یک میانجی شناختی، از رویدادهای زندگی فرد نشات می گیرد و تمایزیافتگی به عنوان یک خصوصیت فردی، به طور بالقوه پیش بینی کنندهٔ خوبی برای سازگاری زناشویی به نظر می رسد. از این رو این مطالعه با بررسی ارتباط بین طرح واره های ناسازگار اولیه و تمایزیافتگی با سازگاری زناشویی با هدف پیش بینی سازگاری زناشویی در مشاوره های پیش ازازدواج صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفیتحلیلی با طرح همبستگی بود. جامعهٔ آماری این پژوهش کلیهٔ افراد متاهل شهر تهران بود؛ و حجم نمونه 400 نفر برآورد شد. نمونه گیری به شیوهٔ چندمرحله ای و دردسترس بود؛ به این ترتیب که ابتدا 5 منطقه به تصادف از بین مناطق 22گانه انتخاب شد و سپس کلینیک های مشاوره، مدارس و فرهنگ سراهای محلات این 5منطقه به تصادف انتخاب شدند؛ آن گاه پرسشنامه بین افرادی که معیار ورود به مطالعه را داشتند به طور دردسترس توزیع گردید. معیار خروج از مطالعه داشتن سابقهٔ ازدواج مجدد/طلاق، سوء مصرف مواد و یا بودن تحت درمان های روان پزشکی بود.پرسشنامه های سازگاری زناشویی اسپانیر، فرم کوتاه طرح وارهٔ یانگ (ویرایش سوم) و پرسشنامهٔ تمایزیافتگیِ خود اسکورون ابزارهای این مطالعه بودند. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی، تحلیل رگرسیون و آزمون تی استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که بین تمامی حیطه های طرح واره های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی ارتباط معکوس و معنادار وجود داشت (0٫01>p). همچنین بین تمایزیافتگی و هر 4بُعد آن با سازگاری زناشویی ارتباط معناداری وجود داشت (0٫01>p). تجزیه وتحلیل رگرسیون نشان داد که 9 حیطهٔ طرح واره های ناسازگار اولیه و 2 بُعد تمایزیافتگی توان پیش بینی سازگاری زناشویی را داشتند (0٫001>p).نتیجه گیری: یافته های این تحقیق نشان داد که می توان با طرح واره های ناسازگار اولیه و نیز تمایزیافتگی، میزان سازگاری زناشویی را پیش بینی نمود. این یافته می تواند مشاوران در ارائه مشاورهٔ کلینیکی کمک نماید.