تکدی‌گری در ایران: رویه‌ها، روندها و علت‌ها

چکیده هدف: تکدی‌گری یکی از پدیده‌های اجتماعی شایع در بسیاری از شهرها است که پیامدهای اجتماعی ناگواری دربردارد. به همین دلیل، مطالعه علمی این پدیده ضروری، و البته گام نخست در مواجهه منطقی با آن است.روش بررسی: مطالعه حاضر متکی بر دو روش تحلیل ثانویه داده‌های موجود در خصوص متکدیان جمع‌آوری شده در سطح شهرها، در طول سال‌های 86 تا 89 و همچنین فراتحلیل برخی از مهمترین مطالعات انجام شده در ایران در سالهای 1370 تا 1387است.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که عموم متکدیان (نزدیک به 68 درصد) مرد هستند. از نظر سنی در سال‌های اخیر سهم گروه‌های سنی کمتر از 20 سال در جمعیت متکدیان افزایش یافته است؛ با این حال عموم متکدیان در گروه‌های سنی ?? سال و بیشتر قرار دارند. علاوه بر آن سهم بی‌سوادها از گروه‌های متکدی بسیار کاهش یافته و از 80.7 درصد در سال 1370 به حدود 28.1 درصد در سال 1386 رسیده است. همچنین سهم مجردها از گروه‌های متکدی نیز افزایش بسیاری یافته است، هر چند عموم متکدیان هنوز متاهل هستند. علاوه بر آن درصد افراد دارای معلولیت از خیل متکدیان کم شده و افراد فاقد معلولیت زیادی نیز به جامعه متکدیان اضافه شده‌اند، هر چند که بسیاری از متکدیان خود را دارای معلولیت نشان داده و از این حربه برای جمع‌آوری اعانه استفاده می‌کنند. نتیجه‌گیری: در ایران تکدی‌گری هنوز پدیده‌ای مردانه است و علت‌های آن نیز عموماً فقر و بی‌کاری است. بنابراین ایجاد فرصت‌های اشتغال برای مردان از اهمیت ویژه‌ای در این زمینه برخوردار است، خصوصاً که عموم متکدیان متاهل بوده و همواره متکدیان مجرد درصد کمتری از متکدیان را شامل شده‌اند. علاوه بر آن، افزایش سهم افراد سالم در جمعیت متکدیان، مدخلیت داشتن دو پدیده فقر و بی‌کاری در گرایش به تکدی‌گری را تقویت می‌کند. البته نباید از نظر دور داشت که برخی متکدیان به این پدیده به چشم یک حرفه پردرآمد می‌نگرند و لذا به‌راحتی حاضر به ترک آن نبوده و حتی برای افزایش درآمد، خود را دارای معلولیت نشان می‌دهند.