تعیین موانع اشتغال افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی و کاربردهای آن برای مدیران توانبخشی

چکیدههدف: هدف از این طرح تعیین و شناسایی موانعی است که بر سر راه اشتغال افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی وجود دارد تا از این طریق راهکارهایی برای مقابله با این موانع در دسترس مدیران قرار گیرد.روش‌بررسی: در ابتدا 20 نفر از افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی و 10 نفر از افراد خانواده آن‌ها و 10 نفر از مدیران و افرادی که با اشتغال آن‌ها ارتباط داشتند به ‌طور هدفمند انتخاب شدند. از طریق مصاحبه، موانع اشتغال پیش روی این افراد از نظر آن‌ها شناسایی شد؛ سپس با تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام‌شده، پرسشنامه‌ای تنظیم شده و در اختیار 437 نفر از افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی با انتخاب تصادفی، قرار داده شد. جهت تعیین اعتبار این پرسشنامه، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ همزمان با پرسشنامه تعیین موانع اشتغال توزیع شده و ضریب 0.71 (0.05 > p) نشان از روایی مناسب پرسشنامه تعیین موانع اشتغال افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی است. جهت بررسی میزان پایایی پرسشنامه نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ موانع اقتصادی0.74، موانع نگرشی0.69، موانع آموزشی0.77، موانع قانونی حقوقی0.76، موانع محیطی فیزیکی0.71 به ‌دست آمد.یافته‌ها: 43ماده به‌عنوان موانع پیش روی اشتغال افراد دارای معلولیت جسمی‌ حرکتی شناسایی شد. تحلیل عوامل تاییدی نشان داد که این 43ماده از 5 عامل نگرشی، اقتصادی، آموزشی، حقوقی و محیطی-فیزیکی تشکیل شده‌اند و همه مواد روی عامل مربوط به خود اثر معناداری گذاشته‌اند.همچنین مشخص شد موانع نگرشی کم اهمیت‌ترین و موانع محیطی-فیزیکی، مهمترین مانع بر سر راه اشتغال آن‌هاست. از میان این 43 ماده جنسیت فرد دارای معلولیت به‌عنوان کم‌اهمیت‌ترین مانع و نامناسب بودن معابر،پیاده‌روها،خیابان‌ها، ساختمان‌ها و همچنین نگرش منفی و بی‌اعتمادی جامعه به توانمندی‌های افراد دارای معلولیت به‌عنوان موانع مهم‌تر بر سر راه اشتغال افراد دارای معلولیت به‌دست آمدند.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به ‌دست‌آمده مشخص شد که افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی در زمینه اشتغال با 5 دسته مانع اصلی آموزشی، اقتصادی، حقوقی، نگرشی و محیطی روبه‌ رو هستند که بایستی به آن‌ها توجه جدی معطوف شود. از این‌رو در پایان این گزارش راهکارهایی برای از میان برداشتن این موانع ارایه شده و اقداماتی که مدیران توانبخشی می‌توانند برای این افراد انجام دهند بحث شده است.