تعیین اثربخشی آموزش حافظهٔ کاری هیجانی بر پردازش هیجانی دانش‌آموزان با نارسایی توجه/فزون‌کنشی

زمینه و هدف: نارسایی توجه/فزون‌کنشی، اختلال شایع عصب-رشدی است. این نارسایی در طول عمر مشاهده می‌شود؛ اما اختلال شایع‌تر رشد در دوران کودکی به‌شمار می‌رود. دراین‌راستا، به باور بسیاری از پژوهشگران نارسایی توجه/فزون‌کنشی ناشی‌از نارسایی در تنظیم و پردازش هیجانات است؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حافظهٔ کاری هیجانی بر کنش‌های اجرایی دانش‌آموزان دارای نارسایی توجه/فزون‌کنشی انجام شد.روش‌بررسی: این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با یک گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر اردبیل با اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی در سال تحصیلی 2-1401 تشکیل دادند. از بین آن‌ها سی نفر داوطلب واجد شرایط به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و پس از کسب معیارهای ورود به مطالعه در دو گروه پانزده‌نفرهٔ آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزارهای به‌کاررفته در پژوهش، مقیاس سوانسون، نولان و پلهام-ویرایش چهارم 2001(مقیاس اسنپ) و پرسش‌نامهٔ پردازش هیجانی (باکر و همکاران، 2010) بود. آموزش حافظهٔ کاری هیجانی با نرم‌افزار طی پانزده جلسهٔ 30تا40دقیقه‌ای تنها برای گروه آزمایش اجرا شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار spss نسخهٔ 26 انجام گرفت. سطح معناداری در آزمون‌های آماری 0٫05 در نظر گرفته شد.یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک‌متغیره نشان داد، آموزش حافظهٔ کاری هیجانی در بهبود پردازش هیجان دانش‌آموزان با نارسایی توجه/فزون‌کنشی موثر است (0٫005=p).نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت، با آموزش حافظهٔ کاری هیجانی، پردازش هیجان در دانش‌آموزان با نارسایی توجه/فزون‌کنشی بهبود می‌یابد؛ براین‌اساس پیشنهاد می‌شود، پژوهشگران و متخصصان در کنار سایر روش‌های درمانی برای بهبود نقص‌های هیجانی کودکان با اختلال نارسایی توجه/فزون‌کنشی، از این برنامهٔ آموزشی به‌عنوان درمان مکمل کمک بگیرند.

determining the effectiveness of emotional working memory training on emotion processing of students with attention-deficit/hyperactivity disorder (adhd)

abstractbackground & objectives: attention–deficit/hyperactivity disorder (adhd) is one of the most common psychiatric disorders in school children, characterized by an inappropriate developmental pattern of attention deficit, impulsivity, or hyperactivity. this disorder has severely affected the lives of many children around the world. however, much research has been conducted on the etiology and treatment of this disorder. there is growing evidence that a problem particularly associated with adhd is the inability of these children to process emotions. in recent years, many interventions, such as working memory training programs, have been proven effective in alleviating the symptoms of adhd, promising favorable outcomes. while working memory has a limited capacity, by enhancing working memory in an emotional context, we can hope for more effective and changeable training. considering this, researchers used a modified sample of traditional working memory training derived from the schweizer et al. protocol (called emotional working memory training) to improve working memory. therefore, the present study was conducted to determine the effectiveness of emotional working memory training on the executive functions of students with adhd.methods: this research was quasi–experimental with a pretest–posttest design and a control group. the study’s statistical population included elementary school students of ardabil city, iran, with adhd, studying in the academic year of 2022–2023. of whom, 30 qualified students were selected by the available sampling method. the inclusion criteria involved students with definite symptoms of adhd from both genders, having an iq between 95 and 120 based on the wechsler children intelligent scale, and studying at the same grade (both study groups from the sixth grade). the exclusion criteria were dissatisfaction with the study process, receiving simultaneous similar psychological intervention, and absence of more than three sessions from the intervention. the study was conducted in two groups of 15 students: experimental and control. the research tools were the swanson, nolan, and pelham scale–fourth edition (snap–iv) and the emotional processing scale (baker et al., 2010). emotional working memory training with the software was implemented during fifteen 30–40-minute sessions for the experimental group. the obtained data were analyzed at two levels of descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential (univariate covariance analysis) using spss26 software.results: univariate covariance analysis showed that emotional working memory training improved the emotional processing of students with adhd (p=0.005). emotional working memory training explains about 26% of the changes in emotional processing in the posttest.conclusion: overall, this research showed that emotional working memory training effectively improved the emotional processing of students with adhd, influencing the brain areas related to emotional regulation and improving the performance of neuro–cognitive–emotional circuits. these results have important implications for psychology. emotional working memory training has a minimum cost for patients and needs the least training for practitioners and specialists. thus, it is suggested that researchers and specialists, along with other treatment methods, improve the emotional processing of children with adhd and also take help from this educational program as a complementary treatment.