تعیین ارتباط پیشرفت تحصیلی و پذیرش اجتماعی با نقش میانجی احساس تعلق به مدرسه در دانش‌آموزان پسر دورهٔ متوسطهٔ شهر قزوین

زمینه و هدف: پیشرفت تحصیلی از معیارهای بسیار مهمی است که در بررسی توانایی فراگیران برای اتمام تحصیلات و رسیدن به مرحلهٔ فارغ‌التحصیلی نقش درخورتوجهی را ایفا می‌کند. هدف پژوهش حاضر، تعیین ارتباط پیشرفت تحصیلی و پذیرش اجتماعی با نقش میانجی احساس تعلق به مدرسه در دانش‌آموزان پسر دورهٔ متوسطهٔ شهر قزوین بود.روش‌بررسی: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و به‌طور ویژه تحلیل مسیر بود. جامعهٔ آماری پژوهش را همهٔ دانش‌آموران پسر پایهٔ دهم ناحیهٔ دوی شهر قزوین در سال تحصیلی 1398-99، به‌تعداد 738 نفر تشکیل دادند. از این جامعه نمونهٔ دویست‌نفری به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامهٔ احساس تعلق به مدرسه (بری و همکاران، 2004) و مقیاس پذیرش اجتماعی (کراون و مارلو، 1960) و پرسش‌نامهٔ پیشرفت تحصیلی (ساعتچی، 1389) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌ آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با نرم‌افزارهای lisrel نسخهٔ 10٫2 و spss نسخهٔ 24 صورت گرفت. سطح معناداری 0٫05 برای تمامی آزمون‌های آماری به‌کار رفت. یافته‌ها: رابطۀ بین پذیرش اجتماعی با پیشرفت تحصیلی (0٫28=r)، پذیرش اجتماعی با احساس تعلق به مدرسه (0٫23=r) و پیشرفت تحصیلی با احساس تعلق به مدرسه (0٫38=r) معنادار بود (0٫05>p). ضرایب مسیر بین پذیرش اجتماعی با پیشرفت تحصیلی (β=0/139، p=0/004)، بین پذیرش اجتماعی با احساس تعلق به مدرسه (β=0/381، p=0/009) و بین احساس تعلق به مدرسه با پیشرفت تحصیلی (β=0/222، p=0/001) مستقیم و معنادار بود؛ همچنین بین پذیرش اجتماعی با پیشرفت تحصیلی با میانجیگری احساس تعلق به مدرسه رابطهٔ غیرمستقیم و معنادار مشاهده شد (β=0/085، p=0/011). مدل پیشنهادی پژوهش براساس شاخص‌های مختلف دارای برازش خوبی بود (tli=0/999، cfi=0/999, rmsea=0/001)نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، پذیرش اجتماعی با پیشرفت تحصیلی رابطهٔ مثبت دارد و متغیر احساس تعلق به مدرسه نقش میانجی بین پذیرش اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ایفا می‌کند.  

determining the relationship between academic achievement and social acceptance with the mediating role of sense of belonging at school in male high school students in qazvin city, iran

abstractbackground & objectives: academic achievement is one of the most important criteria for students’ ability to complete their education. among the variables related to students’ academic achievement are social acceptance and a sense of belonging at school. social acceptance is a personality trait that arises during the healthy development of human beings, which includes accepting circumstances, being accountable, and taking on the tasks required of the individual. a sense of belonging at school contributes to the student’s academic progress. active participation in school activities affects students’ learning and motivation. a low sense of belonging at school leads to academic failure and eventually drop out. this study aimed to determine the relationship between academic achievement and social acceptance by mediating school belonging in the 10th–grade male students in district 2 of qazvin city, iran.methods: the current research was of the correlational and path analysis type. the statistical population of this study comprised all male students of the 10th grade studying in district two schools of qazvin in the academic year of 2019–2020 (n=738). hooman (2007) emphasized that the criterion for determining the sample size in the structural equation modeling is 10–15 people for each obvious variable, and at least 200 people are enough. so, in the present study, a sample size of 200 students was selected by multi–stage cluster random sampling. the inclusion criteria were as follows: 10th–grade male student of district 2 of qazvin city, and answering all the questions in the questionnaires. the exclusion criterion was not fully answering all the questions of the research questionnaire. sense of belonging to school questionnaire (barry et al., 2004), social acceptance scale (crowne & marlowe, 1960), and academic achievement questionnaire (saatchi, 2010) were used to collect study data. data inferential analysis was performed using the pearson correlation and path analysis with lisrel version 10.2 and spss version 24 software. a significance level of 0.05 was used for all statistical tests. results: the relationships between social acceptance and academic achievement (r=0.28), social acceptance and a sense of belonging at school (r=0.23), and academic achievement and a sense of belonging at school (r=0.38) were significant (p<0.05). path coefficients between social acceptance and academic achievement (p=0.004, β=0.139), between social acceptance and a sense of belonging at school (p=0.009, β=0.381), and between a feeling of belonging to the school and academic achievement (p=0.001, β=0.222) were direct and significant. also, an indirect and significant relationship was observed between social acceptance and academic achievement through the mediation of a sense of belonging at school (p=0.011, β=0.085). the proposed research model fit well based on various indicators (rmsea=0.001, gfi=0.999, cfi=0.999, tli=0.999). conclusion: based on the research findings, social acceptance has a positive relationship with academic achievement and a sense of belonging at school, which mediates between social acceptance and academic achievement.