مقایسهٔ اثربخشی طرح‌واره‌درمانی و درمان مبتنی‌بر شفقت خود بر احساس تنهایی، تصویر بدنی منفی و حساسیت به طرد در زنان متقاضی جراحی زیبایی

زمینه و هدف: براساس پژوهش‌های قبلی، مداخلات روان‌شناختی متعددی بر بهبود احساس تنهایی و تصویر بدنی منفی و حساسیت به طرد در زنان متقاضی جراحی زیبایی موثر است؛ ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثربخشی طرح‌واره‌درمانی و درمان مبتنی‌بر شفقت خود بر احساس تنهایی و تصویر بدنی منفی و حساسیت به طرد در زنان متقاضی جراحی زیبایی بود. روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی زنان مراجعه‌کننده به کلینیک‌های زیبایی برای عمل جراحی زیبایی در شهر تهران در سال 1399 تشکیل دادند. از بین آن‌ها، 45 نفر از زنان واجد شرایط داوطلب مراجعه‌‌کننده، به‌شیوهٔ نمونه‌گیری در‌دسترس وارد مطالعه شدند و به‌روش تصادفی ساده در دو گروه مداخله‌ای طرح‌واره‌درمانی و درمان مبتنی‌بر شفقت خود و یک گروه گواه (سه گروه پانزده‌نفره) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامهٔ روابط چندبُعدی بدن-خود (کش، 1990) و مقیاس احساس تنهایی دانشگاه کالیفرنیا (ucla) (راسل و همکاران، 1978) و پرسش‌نامهٔ حساسیت به طرد (داونی و فلدمن، 1996) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس، خی‌دو، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 0٫05 توسط نرم‌افزار آماری spss نسخهٔ 22 صورت گرفت. یافته‌ها: پس از حذف اثر پیش‌آزمون، اختلاف معنا‌داری بین میانگین نمرات گروه‌های آزمایش و گروه گواه، در پس‌آزمون در متغیرهای احساس تنهایی (0٫002=p) و تصویر بدنی منفی (0٫005=p) و حساسیت به طرد (0٫005=p) وجود داشت. درمان مبتنی‌بر شفقت خود درمقایسه با طرح‌واره‌درمانی بر کاهش حساسیت به طرد روش موثرتری بود (0٫017=p)؛ اما در متغیرهای احساس تنهایی (0٫635=p) و تصویر بدنی منفی (0٫404=p) بین دو روش درمانی تفاوت معنادار مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، در بهبود احساس تنهایی و تصویر بدنی منفی بین دو مداخلهٔ طرح‌واره‌درمانی و درمان مبتنی‌بر شفقت خود تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در متغیر حساسیت به طرد، اثربخشی درمان مبتنی‌بر شفقت خود بیشتر از طرح‌واره‌درمانی است.

comparing of the effectiveness of schema therapy and self-compassion-based therapy on feelings of loneliness, negative body image, and sensitivity to rejection in women applying for cosmetic surgery

abstractbackground & objectives: according to previous research, several psychological interventions effectively improve feelings of loneliness, negative body image, and sensitivity to rejection in women applying for cosmetic surgery. women who are constantly concerned about their appearance in their community create a culture about appearance that is reinforced and modeled by the norms and expectations in society. these experiences shape and reflect individual behaviors and attitudes about their body image and that of others. dissatisfaction caused by this inconsistency leads to high depression, anxiety, and low self–esteem, ultimately damaging the person’s mental health. this study aimed to compare the effectiveness of schema therapy and therapy based on self–compassion on feelings of loneliness, negative body image and sensitivity to rejection in women applying for cosmetic surgery.methods: the research method was quasi–experimental with a pretest–posttest design, two experimental and one control group. the statistical population included all women who referred to cosmetic clinics for cosmetic surgery in tehran in 2019, and 45 women (3 groups of 15) were selected as a research sample using the available sampling method and by simple random method in two intervention groups of schema therapy and therapy based on self–compassion and a control group were divided. first, the meeting announcement and initial registration conditions were informed to the clients, and then through the preliminary interview, women applying for cosmetic surgery were selected (according to the entry and exit criteria). the criteria for participating in the study included the desire to perform cosmetic surgery, having at least a diploma, being in the age range of 25–45 years, a history of performing at least two cosmetic procedures, informed consent of the subject to participate in the research, and obtaining written consent. exclusion criteria are having mental disorders requiring immediate treatment (such as psychotic symptoms and substance dependence) and severe physical, motor and sensory disorders, absence of subjects for more than two sessions in training sessions, receiving any other type of training by the subjects during the intervention period and receiving any drug treatment. moreover, psychotherapy was in the intervention period. for one experimental group, schema therapy training was implemented during eight weekly two–hour sessions; for the other experimental group, therapy based on self–compassion was implemented during eight weekly two–hour sessions. multidimensional body–self relations questionnaire (cash, 1990), ucla loneliness scale (russell et al., 1978) and rejection sensitivity questionnaire (downey and feldman, 1996) were used to collect data. data were analyzed using analysis of covariance and statistical software spss version 22. the significance level for all tests was 0.05. the research data analysis was done on two levels of descriptive statistics (prevalence, percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics using analysis of variance, chi–square test, analysis of covariance, and post hoc bonferroni test by spss version 22 software.results: the results showed that after removing the effect of the pre–test, there was a significant difference between the average scores of the experimental and control groups in the post–test in the variables of feelings of loneliness (p=0.002), negative body image (p=0.005) and sensitivity to rejection (p=0.005). therapy based on self–compassion was more effective in reducing sensitivity to rejection compared to schema therapy (p=0.017); however, no significant difference was observed in the variables of feeling of loneliness (p=0.635) and negative body image (p=0.404) between the two treatment methods.conclusion: according to the results of the research, there is no significant difference in improving the feeling of loneliness and negative body image between the two interventions of schema therapy and therapy based on self–compassion; but in the variable of sensitivity to rejection, the effectiveness of therapy based on self–compassion is more than schema therapy.