بررسی اثربخشی تعامل انسان-رباتیک بر کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

زمینه و هدف: اختلال طیف اوتیسم با نارسایی‌های شناختی مرتبط است؛ ازاین‌رو تدوین و اجرای مداخلات نوین با تمرکز بر عملکردهای شناختی می‌تواند مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تعامل انسان-ربات بر کارکردهای اجرایی (حافظهٔ کاری، توجه پایدار، بازداری پاسخ) کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت. روش‌بررسی: روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را کودکان سنین 6تا10سالهٔ مراجعه‌کننده به کلینیک‌های مشاوره و روان‌شناسی شهر مشهد با تشخیص اختلال طیف اوتیسم در سال 1397 تشکیل دادند. نمونهٔ آماری 32 شرکت‌کنندهٔ واجد شرایط داوطلب بودند که ازطریق نمونه‏گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه مداخله و گواه (هر گروه شانزده نفر) قرار گرفتند. به‌منظور انتخاب افراد گروه نمونه، از مصاحبهٔ بالینی ساختاریافته (فیرست، 2015) و مقیاس ارزیابی اوتیسم در دوران کودکی (اسچوپلر و همکاران، 1980) استفاده شد. در گروه مداخله، آموزش گروهی تعامل انسان-رباتیک طی دوازده جلسهٔ شصت‌دقیقه‌ای، هفته‌ای سه‌بار انجام گرفت؛ اما گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‏ها با آزمون‌ کامپیوتری تکلیف n تعداد به عقب (جگی و همکاران، 2010) و آزمون جامع سنجش دیداری و شنیداری (اربل و همکاران، 2014) جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با آزمون‌‌های تحلیل کوواریانس و تی مستقل در سطح معناداری 0٫05 توسط نرم‌افزار spss نسخهٔ 21 صورت گرفت. یافته‌ها: بعد از حذف اثر پیش‌آزمون، بین میانگین نمرات پس‌آزمون گروه آزمایش و گروه گواه در متغیرهای سرعت اجرا (0٫001>p) و توجه پایدار دیداری (0٫001>p) و بازداری پاسخ دیداری (0٫001>p) تفاوت معناداری وجود داشت؛ همچنین براساس شاخص اندازهٔ اثر، به‌ترتیب 68درصد و 50درصد و 31درصد از تغییرات نمرهٔ متغیرها در اثر اعمال مداخلهٔ تعامل انسان-رباتیک بود.نتیجه‌گیری: براساس نتایج مطالعه، استفاده از مداخلهٔ تعامل انسان-رباتیک در بهبود کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اثربخش است؛ بنابراین به‌کارگیری این روش در کنار سایر مداخلات موجود، مفید و موثر است.

examining the effectiveness of human-robotic interaction on the executive functions of children with autism spectrum disorders

abstractbackground & objectives: autism spectrum disorder (asd) is a neurodevelopmental disorder characterized by persistent deficits in social interactions and communication along with repetitive patterns of behavior, interests, or activities. it is a chronic and debilitating psychiatric condition of children with cognitive impairment. one of the damaged areas in these children is executive functions, a topic of great interest for investigation in autism. the psychological components of executive functions include attention, memory, and response inhibition problems. technological interventions show remarkable results in improving social communication skills in children with asd. therefore, developing and implementing new interventions focusing on cognitive functions can be helpful. this study aimed to investigate the effectiveness of human–robot interaction on executive functions (working memory, sustained attention, and response inhibition) in people with asd. methods: the research method was quasi–experimental with a pretest–posttest design and a control group. the study’s statistical population comprised all children aged 6 to 10 years referred to counseling and psychology clinics in mashhad city, iran, diagnosed with asd in 2017. the study sample included 32 children selected through available sampling and were randomly assigned to the intervention and control groups. the inclusion criteria were as follows: having a diagnosis of asd, not participating in other treatment programs at the same time, not receiving individual counseling or using psychiatric drugs, living with their parents, providing written consent form of parents, and willingness of children to cooperate and participate in the intervention. the exclusion criteria were as follows: not attending more than two training sessions and suffering from a physical or mental illness that occurred during the sessions. the structured clinical interview for dsm–5 disorders: clinician version (first, 2015) and childhood autism rating scale (schopler et al., 1980) were used to select the sample group. the study data were gathered via a computerized n–back task (jaeggi et al., 2010) and the integrated visual and auditory (iva) test (arble et al., 2014). in the intervention group, human–robotic interaction group training was conducted in twelve 60–minute sessions, three times a week. however, the control group did not receive any intervention. descriptive (mean and standard deviation) and inferential statistics (analysis of covariance and the independent t test) were used at a significance level of 0.05 in spss version 21 software to describe and analyze the data.results: findings showed that after removing the effect of the pretest, there was a significant difference between the average posttest scores of the experimental group and the control group in the variables of execution speed (p<0.001), sustained visual attention (p<0.001), and visual response inhibition (p<0.001). also, based on the effect size, 68%, 50%, and 31% of the variable score changes were respectively due to human–robotic interaction intervention.conclusion: based on the findings of this study, human–robotic interaction intervention effectively improves the executive functions of children with asd. therefore, this method and other existing interventions can be useful and effective.