مقایسهٔ اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و آموزش ایروبیک بر حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی در مبتلایان به اختلال نوشتاری

زمینه و هدف: اختلال نوشتاری اختلال پیچیده‌تر و شایع‌تر مهارت زبانی در دوران تحصیل است و مبتلایان به آن معمولاً در کارکردهای اجرایی ازجمله حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی مشکلاتی دارند؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و آموزش ایروبیک بر حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی در مبتلایان به اختلال نوشتاری انجام شد.روش‌بررسی: این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را دانش‌آموزان پایه‌های دوم و سوم ابتدایی مبتلا به اختلال نوشتاری شهر مشهد در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش 36 فرد داوطلب واجد شرایط بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و با روش تصادفی به‌کمک قرعه‌کشی در سه گروه دوازده‌نفری قرار گرفتند. گروه آزمایش اول بیست جلسهٔ 45‌دقیقه‌ای در آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و گروه آزمایش دوم بیست جلسهٔ 45‌دقیقه‌ای در آموزش ایروبیک شرکت کرد؛‌ اما برای گروه گواه آموزشی ارائه نشد. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از آزمون حافظهٔ فعال کلامی استنفورد-بینه (روید، 2003) و آزمون انعطاف‌پذیری شناختی ویسکانسین (گرانت و برگ، 1948) صورت گرفت. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های خی‌دو، تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss نسخهٔ 25 و سطح معناداری 0٫05 استفاده شد.یافته‌ها: براساس یافته‌ها، گروه‌های آزمایش و گواه از نظر جنسیت، پایهٔ تحصیلی، سن و بهرهٔ هوشی باهم تفاوت معناداری نداشتند؛ همچنین، گروه‌های آزمایش و گواه پس از حذف اثر پیش‌آزمون در مرحلهٔ پس‌آزمون از نظر حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی دارای تفاوت معناداری بودند (0٫001>p). به‌عبارت‌دیگر، هر دو روش آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و آموزش ایروبیک درمقایسه با گروه گواه، حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی را در مبتلایان به اختلال نوشتاری افزایش داد (0٫001>p). علاوه‌برآن، آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی درمقایسه با آموزش ایروبیک باعث افزایش بیشتر حافظهٔ فعال کلامی (0٫001>p) و انعطاف‌پذیری شناختی (0٫003=p) در آنان شد.نتیجه‌گیری: نتایج حاکی‌از اثربخشی هر دو روش در بهبود حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی در مبتلایان به اختلال نوشتاری و اثربخشی بیشتر روش آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی درمقایسه با روش آموزش ایروبیک است؛ درنتیجه، می‌توان از هر دو روش به‌ویژه روش آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی برای بهبود حافظهٔ فعال کلامی و انعطاف‌پذیری شناختی استفاده کرد.

comparing the effectiveness of cognitive and metacognitive strategies education and aerobic education on verbal working memory and cognitive flexibility in patients with written disorder

background & objectives: written disorder is the most complex and common language skill disorder during school. patients with this disorder often have problems with executive functions, which are activities such as verbal working memory and cognitive flexibility, for organizing and managing cognitive, emotional, and behavioral information to achieve certain goals. verbal working memory is a type of working memory that processes and stores verbal information. cognitive flexibility is a method of mental processing, including changing and revisiting cognitive preparations when dealing with obstacles and adapting to challenges. executive functions can be improved by cognitive and metacognitive strategies education and aerobic education. as a result, the present research was conducted to compare the effectiveness of cognitive and metacognitive strategies and aerobic education on verbal working memory and cognitive flexibility in patients with the written disorder.methods: this was a quasi–experimental study with a pretest–posttest design with two experimental groups and one control group. the study population was second and third–grade elementary school students with written disorder living and studying in mashhad city, iran, in the 2018–19 academic year. the research sample was 36 eligible volunteers selected by purposive sampling and randomly assigned into three equal groups (12 people in each group). the inclusion criteria included students with written disorders based on the clinical interview, studying in the second and third grade of elementary school, moderate iq (91–110 on the stanford–binet test) based on counseling file, no rejection in previous year or years, living with parents, not having psychological disorders, and not taking psychiatric drugs. also, the exclusion criteria included non–cooperation or low cooperation in the sessions and the absence of more than three sessions. the first experimental group participated in twenty 45–minute sessions of cognitive and metacognitive strategies education and the second experimental group participated in twenty 45–minute sessions in aerobics education, and the control group did not receive any training. to collect study data, we used stanford–binet verbal working memory test (roid, 2003) and wisconsin cognitive flexibility test (grant and berg, 1948) and to analyze them using the methods of the chi–square, kolmogorov–smirnov test, levene’s test, slope of the regression line, univariate analysis of covariance and bonferroni post hoc test in spss–25 software at a significance level of 0.05.results: the results showed that the experimental and control groups were comparable in terms of gender (p=1.000), educational level (p=0.710), age (p=0.638), and iq (p=0.852). investigate the assumptions showed that the data normality based on the kolmogorov–smirnov test, equality of variances based on levene’s test, and equality of slope of regression lines based on the interaction between the group and pretest could not be rejected (p>0.05). other findings showed that experimental and control groups significantly differed in verbal working memory and cognitive flexibility (p<0.001). in other words, both cognitive and metacognitive strategies education and aerobic education compared to the control group led to increased verbal working memory and cognitive flexibility in patients with the written disorder (p<0.001). in addition, the cognitive and metacognitive strategies education compared to aerobic education led to a further increase in verbal working memory (p<0.001) and cognitive flexibility (p=0.003).