مقایسهٔ اثربخشی شیوهٔ یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات بر برقراری ارتباطات پسران 7تا9سالهٔ مبتلا به اختلال طیف اتیسم

زمینه و هدف: اختلال در برقراری ارتباطات مانع اصلی مشارکت در محیط‌های اجتماعی برای افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم است. هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثر‌بخشی شیوهٔ یکپارچگی‌ حسی همراه و بدون ربات، بر برقراری ارتباطات پسران 7تا9سالهٔ مبتلا به اختلال طیف اتیسم بود. روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را پسران 7تا9ساله با طیف اتیسم سطح متوسط از مدارس پسرانهٔ اتیسم شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. از داوطلبان  واجد شرایط، 45 نفر به‌شیوهٔ در‌دسترس انتخاب‌ شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه پانزده‌نفری تمرینات یکپارچگی ‌حسی به‌همراه ربات و یکپارچگی‌ حسی به‌تنهایی و گواه قرار ‌گرفتند. برای آزمودنی‌ها پیش‌آزمون، پس‌آزمون و آزمون پیگیری پس از دو ماه، با دومین ویرایش مقیاس اندازه‌گیری طیف اتیسم گلیام (گارز-2) (تشخیص اتیسم گلیام، 2006) انجام‌ گرفت. برای هر دو گروه آزمایش پانزده جلسه شیوهٔ یکپارچگی ‌حسی ارائه شد. هم‌زمان یک گروه آزمایش پانزده جلسه از درمان با ربات نیز بهره ‌برد. گروه گواه درمانی دریافت ‌نکرد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر، تعقیبی بونفرونی و کروسکال‌والیس در نرم‌افزار spss نسخهٔ 22 در سطح معناداری 0٫05 تحلیل‌ شد. یافته‌ها:  تفاوت معناداری بین گروه یکپارچگی ‌حسی همراه و بدون ربات در برقراری ‌ارتباطات کودکان با اختلال طیف‌ اتیسم وجود داشت (0٫001=p)، همچنین در گروه‌های یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات، از لحاظ نمرۀ متغیر برقراری ارتباطات، بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون و بین نمرات پیش‌آزمون و پیگیری اختلاف معناداری وجود داشت (0٫001>p)؛ اما بین نمرات پس‌آزمون و پیگیری در دو گروه یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات اختلاف معناداری دیده نشد که نشان می‌دهد مداخلۀ یکپارچگی حسی همراه و بدون ربات در مرحلۀ پیگیری تداوم داشته است. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، تلفیق شیوهٔ یکپارچگی حسی با درمان به‌وسیلهٔ ربات، موثرتر از به‌کارگیری شیوهٔ یکپارچگی حسی به‌تنهایی است و موجب افزایش بیشتر توانمندی کودکان با اختلال طیف اتیسم با احتمال متوسط در برقراری ارتباطات موثر با دیگران می‌شود.

comparing the effectiveness of sensory integration methods with and without robot in the communication of 7 to 9 years old boys with autism spectrum disorder

background & objectives: today, autism spectrum disorder is defined as a group of developmental neurological syndromes, and impairment in social interactions is a major barrier to participation in social environments for people with autism. given the importance of this issue, it seems necessary to use approaches that help children with autism to solve this problem. sensory integration is a therapeutic method often used to treat sensory processing in children with an autism spectrum disorder. sensory integration exercises are a neurological process that requires the organization of sensations received from the main and key receptors for use in daily activities. currently, the use of robots in therapy is progressing as a suitable method to improve people’s quality of life. one of the prominent fields of treatment with the help of technology is the use of robots to help communicate directly with people, which is called social robotics. this study aimed to evaluate and compare the effectiveness of sensory integration methods with and without robots on communication in autistic children. methods: the research method was quasi-experimental with pretest, posttest, and two-months follow-up with a control group. the study’s statistical population comprised 7-9 years old boys with moderate autism spectrum studying in tehran schools, iran in the academic year 2018-2019. the research participants were diagnosed with the average probability of the autism spectrum by the gilliam autism rating scale: the second edition (gars-2) (2006) and they were diagnosed with autism by at least two psychiatrists. sampling was done by convenience sampling and 45 eligible children with autism spectrum were randomly assigned to two experimental and one control groups. in all three stages of pretest, posttest, and follow-up, the communication section of the gilliam autism rating scale: second edition (gars-2) (2006) was used. after the test was performed, the first group was treated with only sensory integration method for 45 minutes, and the second group not only treated with the sensory integration method for 45 minutes but also with robot therapy for 45 minutes. the sensory integration method was performed according to ayers’s (1972) protocols. robot therapy was performed with a sensory robot based on the nature of the robot and the robot treatment protocols from scassellati et al. (2012) and kumazaki et al. (2018). the robot used in this study was a sensory robot in the shape of a cat and the name of this robot was toby orange cat. at the end of the sessions, the social interaction part of the gars-2 (2006) was performed again and after two months, the same test was performed to follow up the treatment. the results were analyzed with spss version 22 software at a significance level of 0.05. data analysis was done using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (variance analysis with repeated measurements, bonferroni’s post hoc test, and the kruskal-wallis test).results: based on the results, there was a significant difference between the sensory integration group with and without robot in the communication of children with the autism spectrum (p=0.001). also, in the sensory integration groups with and without the robot, there was a significant difference between the pretest and posttest scores (p<0.001) and between the pretest and follow-up scores (p<0.001) in terms of the communication variable score. however, there was no significant difference between the posttest and follow-up scores in the two groups of sensory integration with and without the robot, indicating that the intervention of sensory integration with and without the robot continued in the follow-up phase.