ارائهٔ مدل استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان براساس مهارت‌های روان-‌‌تنی، شناختی، مقابله‌ای و روانی پایه

زمینه و هدف: ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی رواﻧﯽ کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی در کشف اﺳﺘﻌﺪاد آن‌ها به‌عنوان ورزﺷﮑﺎرانی ﻣﻮفق در آینده بسیار ﻣﻬم اﺳﺖ؛ بنابراین هدف این پژوهش، ارائهٔ مدل استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان براساس مهارت‌های روان‌-تنی، شناختی، مقابله‌ای و روانی پایه در آن‌ها بود.روش‌بررسی: این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی بود و به ‌روش آمیخته انجام شد. در بخش کیفی، مصاحبهٔ نیمه‌ساختاریافته با پانزده نفر از خبرگان در حوزهٔ استعدادیابی ورزشی صورت گرفت و پس از رسیدن به اشباع نظری و با روش دلفی 37 مفهوم استخراج شد و درنهایت 21 گویه به تایید رسید. در مرحلهٔ کمّی، پرسش‌نامهٔ ‌محقق‌ساخته‌ با 21 سوال (طیف پنج‌ارزشی لیکرت) در حیطهٔ مهارت‌های روان‌شناختی (روان-‌تنی، شناختی، مقابله‌ای، روانی پایه) پس از تایید با روایی همگرا و پایایی درونی بین 210 نفر از متخصصان استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان که کفایت نمونه‌گیری آن‌ها با آزمون kmo و بارتلت بررسی شد، به‌صورت هدفمند توزیع و جمع‌آوری ‌شد. بررسی روایی سازه ازطریق تحلیل عاملی تاییدی انجام شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌‌افزارهای pls smart نسخهٔ 3 و spss نسخهٔ 23 در سطح معناداری (0٫05=α) استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد، روایی همگرا (0٫714=ave) و پایایی درونی (0٫909=cr) پرسش‌نامه به تایید رسید. برپایهٔ تحلیل عاملی تاییدی مشخص شد، سازه‌های مهارت‌های روان‌شناختی در چهار عامل اصلی دسته‌بندی شدند و بر این اساس مهارت‌های روانی پایه (0٫027=p، 0٫787=β)، مهارت‌های روان-تنی (0٫042=p، 0٫734=β)، مهارت‌های شناختی (0٫039=p، 0٫669=β) و مهارت‌های مقابله‌ای (0٫048=p، 0٫641=β)، به‌عنوان شاخص‌های روان‌شناختی در استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی تبیین شدند. باتوجه به مقادیر 0٫87=agfi، 0٫94=gfi، 0٫97= cfiو 0٫049=rmsea، مدل از برازش خوبی برخوردار بود. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان از شاخص‌های روان‌شناختی در استعدادیابی ورزشی کودکان و نوجوانان دارای محدودیت جسمانی به‌عنوان معیاری تشخیصی استفاده کرد.

providing a sports talent identification model for children and adolescents based on mental-physical, cognitive, coping, and basic psychological skills

background & objectives: in recent years, sports psychologists, coaches, supervisors, and athletes have shown interest in psychological skills topic. evaluating the mental capabilities of children and adolescents with physical disabilities is very important in determining their capacity as successful athletes. it can be beneficial to include purposeful and inclusive talent identification in athletes’ psychological talent identification programs. despite the difficulties in predicting the long–term success of young athletes, talent programs are currently expanding worldwide, so it is essential to observe the talent of child and adolescent athletes scientifically. in recent years, sports federations for the disabled around the world have shown attention to the disabled, especially the discovery of sports abilities in people with physical disabilities to show their talents and performances in the paralympic games. therefore, this study aimed to provide a model for sports talent identification of children and adolescents based on mental–physical, cognitive, coping, and basic psychological skills.methods: the research was an applied study in terms of purpose and used a mixed–method design. in the qualitative stage, semi–structured interviews were purposefully conducted with 15 experts, including managers, teachers, coaches who were experts in children’s and adolescents’ sports, and several national team psychologists. in these interviews, psychological indicators in identifying sports talents in children and adolescents were identified, and content analysis was performed. after reaching theoretical data saturation and using the delphi method, 37 concepts were extracted, and finally, 21 items were approved. in the quantitative stage, a researcher–made questionnaire with 21 questions (a 5–point likert scale) in psychological skills (mental–physical, cognitive, coping, and basic psychology) whose content validity was approved by 7 experts were distributed among 210 sports experts in the field of children’s sports talent and active adolescents and collected upon completion. finally, 200 people answered the online questionnaire correctly, and their data were analyzed. descriptive statistical methods, including mean, frequency, and standard deviation, were used to describe the variables in the research community in spss23 software. regarding the inferential statistics, structural equation modeling was performed to analyze the data in smart pls3. results: the study results confirmed the convergent validity (ave=0.714) and internal consistency (cr=0.909) of the questionnaire. also, the confirmatory factor analysis classified the constructs of psychological skills into 4 main factors. based on this analysis, basic psychological skills (p=0.027, β=0.787), mental–physical skills (p=0.042, β=0.734), cognitive skills (p=0.039, β=0.669), and coping skills (p=0.048, β=0.641) were explained as psychological indicators in sports talent identification of children and adolescents with physical disabilities. according to the fit indices of agfi=0.87, gfi=0.94, cfi=0.97, and rmsea=0.049, the model had a good fit.conclusion: based on the study findings, psychological indicators can be used in sports talent identification of children and adolescents with physical disabilities as a diagnostic tool.