سن منارک و عوامل اقتصادی-اجتماعی مربوط به آن: مطالعه‌ای در دختران دانش‌آموز 10تا16سالهٔ شهر تهران

زمینه و هدف: منارک به‌عنوان بارزه‌ای رشدی، مهم‌ترین مشخصهٔ بلوغ دختران نوجوان به‌شمار می‌رود که با تغییرات روانی و اجتماعی همراه است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی سن منارک و ارتباط آن با وضعیت اقتصادی-اجتماعی در بین دختران دانش‌آموز 10تا16ساله در تهران انجام شد.روش‌بررسی: پژوهش حاضر، مقطعی و از نوع توصیفی‌همبستگی بود. جامعهٔ آماری را تمامی دانش‌آموزان 10تا16سالهٔ شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. از بین آن‌ها 2302 نفر به‌عنوان نمونه از مناطق آموزش‌و‌پرورش به‌صورت خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند و 2152 دانش‌آموز به پرسش‌نامه‌ها به‌طور کامل پاسخ دادند. اطلاعات پژوهش حاضر توسط پرسش‌نامهٔ محقق‌ساخته شامل اطلاعات فردی، وضعیت اقتصادی-اجتماعی (تحصیلات والدین، میزان درآمد، سطح اقتصادی-اجتماعی خانواده)، سوابق ورزشی، وضعیت منارک و سن رخ‌دادن آن، به‌منظور بررسی ارتباط بین سن منارک با وضعیت اقتصادی-اجتماعی جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل رگرسیون خطی ساده و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه در سطح معناداری کمتر از 0٫05 ازطریق نرم‌افزار spss نسخهٔ 23 انجام گرفت.یافته‌ها: از بین 2152 دختر واجد شرایط 1446 نفر (67٫2درصد) به منارک رسیده بودند. میانگین سن منارک 1٫07±12٫09 سال بود. براساس نتایج ضریب همبستگی، سطح تحصیلات مادر (0٫041=p) و سطح تحصیلات پدر (0٫043=p) رابطهٔ معناداری با سن منارک دختران داشتند. مدل رگرسیون چندگانه از بین متغیرهایی که با سن منارک ارتباط داشتند، تنها متغیر سطح تحصیلات پدر را به‌عنوان مهم‌ترین متغیر پیش‌بین معرفی کرد که دارای بیشترین همبستگی با سن منارک بود. براساس نتایج ضریب بتای استاندارد، بین هر دو متغیر سن منارک و سطح تحصیلات پدر ارتباط منفی و معنادار وجود داشت (0٫025=p، 0٫065-=beta). نتیجه‌گیری: میانگین سن منارک در این پژوهش درمقایسه با مطالعات گذشته در دختران تهرانی کاهش داشته است. همچنین سطح تحصیلات والدین به‌خصوص سطح تحصیلات پدر می‌تواند از نظر مهیاکردن شرایط مساعد زندگی در زمان وقوع منارک نقش مهمی ایفا کند.

age at menarche and its related socioeconomic factors: a study on 10-16 years old female students in tehran city, iran

background & objectives: puberty is the process of sexual maturation and rapid growth that separates childhood from adulthood. menarche, as a milestone, is the most important characteristic of adolescent girls students associated with psychological and social changes. the age at menarche varies by race and country of living, but changes in lifestyle, nutrition, body mass index, level of physical activity, family structure, socioeconomic status, and improvement in general health affect its onset. because of the changes in the age of menarche over time, it is important to study it at different time intervals. also, it is not clear about the difference between the age of menarche, its presence, and extent in adolescent girls in tehran city, iran, and its relationship with socioeconomic status. the present study investigated the distribution of menarche age and its relationship with socioeconomic status among female students aged 10 to 16 years in tehran.methods: the present study was cross–sectional and descriptive correlational. the statistical population of the research was made up of female students aged 10–16 years in tehran in the academic year of 2019–2020. so, 2302 students were randomly selected from the educational districts of tehran, and of them, 2152 students answered the questionnaire completely and met the inclusion criteria for the study. the inclusion criteria were physical and mental health, as stated by the participants. the information of the present study was collected by a self–designed structured questionnaire that includes personal information, socioeconomic status (parental education level, family income, and family socioeconomic level), sports history, menarche status, and the exact age that occurred. linear regression analysis test was used to investigate the relationship between menarche age and socioeconomic status. to describe and explain the age of menarche based on the predictor variables of physical activity and socioeconomic status (including parental education level, family socioeconomic level and family income level) used from univariate linear regression to predict a dependent variable (menarche age) by an independent variable (one of the variables of physical activity and socioeconomic status) and from multiple linear regression to predict the dependent variable (menarche age) by several independent variables (physical activity and socioeconomic status). all information in the questionnaires was calculated and analyzed by excel (2016) and spss (version 23) software. the significance level in all cases was considered less than 0.05. results: according to the findings of this study, among 2152 eligible females, 1446 (67.2%) had experienced menarche. the mean ± sd age at menarche was 12.09±1.07 years. based on the results of the spearman correlation coefficient, the mother’s education level (p=0.041) and the father’s education level (p=0.043) had a significant relationship with girls’ menarche age. however, the age of menarche was not significantly related to the socioeconomic status of the family (p=0.333), family income (p=0.295), and physical activity (p=0.797). among the variables related to the menarche age, the multiple regression model introduced only the father’s education level variable as the most important predictor variable, which had the highest correlation with the menarche age, and 0.3% (r2=0.003) of the changes in the girls’ menarche age to dedicated itself. the results of the standardized beta coefficient indicated that there was a negative and significant relationship between the two variables of menarche age and the father’s education level (p=0.025, beta= –0.065).