تبیین پیشرفت تحصیلی براساس باورهای فراشناختی با معنای تحصیل در دانش‌آموزان پسر پایهٔ یازدهم

زمینه و هدف: پیشرفت تحصیلی و جلوگیری از بروز ناتوانی‌های یادگیری دانش‌آموزان یکی از شاخص‌های مهم در ارزشیابی آموزش‌وپرورش است و در این نظام برای رسیدن به هدف بیان‌شده، کوشش‌های فراوانی صورت می‌گیرد. هدف پژوهش حاضر تبیین پیشرفت تحصیلی براساس باورهای فراشناختی با معنای تحصیل در دانش‌آموزان پسر پایهٔ یازدهم بود.روش‌بررسی: این پژوهش به‌روش توصیفی‌همبستگی انجام شد. جامعهٔ آماری پژوهش را 3015 نفر از دانش‌آموزان پسر پایهٔ یازدهم مدارس ناحیهٔ دو شهر رشت در سال تحصیلی 1398-99 تشکیل دادند که از بین آن‌ها تعداد 600 نفر نمونهٔ واجد شرایط و داوطلب به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و وارد مطالعه شدند. جمع‌آوری داده‌های لازم با استفاده از میانگین معدل پایان ترم دانش‌آموزان و پرسش‌نامهٔ باورهای فراشناختی (ولز و کاترایت-هاتن، 2004) و پرسش‌نامهٔ معنای تحصیل (هندرسون-گینک و اسمیت، 2006) صورت گرفت. به‌منظور تحلیل داده‌ها علاوه‌بر شاخص‌های آمار توصیفی، از همبستگی اسپیرمن و مدل‌سازی معادلات ساختاری در سطح معناداری 0٫05 و نرم‌افزارهای spss نسخهٔ 24 و smart pls نسخهٔ 3 استفاده شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد، در کل نمونه تمامی ضرایب مسیر از لحاظ آماری معنا‌دار است (0٫001>p). ازطرفی نتایج مشخص کرد، باورهای فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی اثر مثبت دارد (0٫333=β و 0٫001>p)؛ همچنین باورهای فراشناختی بر معنای تحصیل دارای تاثیر مثبت است (0٫692=β و 0٫001>p) و معنای تحصیل بر پیشرفت تحصیلی اثر مثبت دارد (0٫401= βو 0٫001>p).نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش نتیجه‌گیری می‌شود، برای تبیین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، می‌توان به نقش باورهای فراشناختی و معنای تحصیل توجه کرد. سازمان‌ها و افرادی مانند آموزش‌و‌پرورش، پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، روان‌شناسان، مشاوران و اولیای دانش‌آموزان می‌توانند از نتایج این پژوهش استفاده کنند.

explaining academic achievement based on metacognitive beliefs with the meaning of education in 11th-grade male students

background & objective: academic achievement and prevention of students’ learning disabilities are important indicators in evaluating education, and in this system, many efforts are made to achieve this goal. this study aimed to explain academic achievement based on metacognitive beliefs with the mediating role of the meaning of education for 11th–grade male students.methods: this research was conducted by a descriptive correlational method. the statistical study population included 3015 male 11th–grade students of public schools in district 2 of rasht city, iran, in the academic year of 2019–2020. of whom, 600 qualified and volunteer students were selected by the available sampling method. in this study, the inclusion criteria included a gender boy, studying in the 11th grade, living in rasht, interested in cooperating in research, without physical or mental illness or stuttering and learning disabilities (based on the information in the students’ health certificate). the exclusion criteria included a lack of cooperation in research and illness. to collect the required data, the students’ grade point averages and the following questionnaires were used. first, to assess the students’ academic achievement, the average of the students’ grades at the end of the second semester of the 2019–2020 academic year was used. also, a 30–item wells–katright–hutton (2004) questionnaire was used to assess subjects’ metacognitive beliefs. finally, the 86–item henderson–king and smith education meaning (2006) questionnaire was used to evaluate the meaning of education among the subjects. also, to model the structural equations from the goodness–of–fit indices of the chi–square with a probability value greater than 0.05, the root of the mean square error of approximation with a shear point less than 0.08, the well–adjusted fit index with a cut–off point less than 0.90, a good fit index with a shear point less than 0.95, and an adaptive goodness index with a shear point less than 0.95 were used, taking into account the mentioned fit values. to analyze the data, in addition to descriptive statistics, the spearman correlation and structural equation modeling were performed in spss24 and pls3 software used at a significance level of 0.05.results: the results of structural equation modeling showed that in the whole sample, all path coefficients were statistically significant (p<0.001). on the other hand, the results showed that metacognitive beliefs had a positive effect on academic achievement (β=0.333; p<0.001) and the meaning of education (β=0.692; p<0.001). also, the meaning of education had a positive effect on academic achievement (β=0.401; p<0.001).conclusion: based on the findings of this study, to explain the academic achievement of students, the role of variables of metacognitive beliefs and the meaning of education can be studied. organizations and individuals who can benefit from the findings of this finding include the institute for educational studies, psychologists, counselors, and parents of students.