مدل‌سازی معادلات ساختاری رابطهٔ اعتیاد مادر به سیگار و گرایش به خودکشی در دختران نوجوان با نقش میانجیگری دین‌داری

زمینه و هدف: سلامت روانی نوجوانان تحت‌تاثیر بهداشت ‌روانی خانواده است و مادر بیشترین تاثیر را بر شکل‌دهی شخصیت و رفتار آن‌ها دارد. هدف پژوهش حاضر، مدل‌سازی معادلات ساختاری رابطه‌ٔ اعتیاد به سیگار مادران و گرایش به خودکشی در دختران نوجوان با نقش میانجیگری دین‌داری بود.روش‌بررسی: پژوهش از نوع همبستگی و در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش را تمامی مادران و دختران مراجعه‌کننده به مراکز روان‌شناسی در شهر‌های تهران و کرج و رشت تشکیل دادند. تعداد 220 نفر مادر و220 نفر دختران نوجوانشان باتوجه به معیارهای ورود و به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای استفاده‌شده در پژوهش، مقیاس نشانگان وابستگی به نیکوتین (شیفمن و همکاران، 2004) و مقیاس چندرویکردی گرایش به خودکشی (اورباخ و همکاران، 1991) و پرسش‌نامۀ دین‌داری (خدایاری‌فرد و همکاران، 2013) بود. به‌منظور تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و روش معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای spss نسخهٔ 26 و amos نسخهٔ 24، در سطح معناداری 0٫01 استفاده شد. یافته‌ها: در مدل برازش‌شده، اثر برآورد مستقیم اعتیاد به سیگار بر گرایش به خودکشی مثبت و معنادار بود (0٫001>p و 0٫83=b). اثر برآورد مستقیم اعتیاد به سیگار بر دین‌داری، منفی و معنادار (0٫001>p و 0٫90-=b) و همچنین اثر برآورد مستقیم دین‌داری بر گرایش به خودکشی منفی و معنادار (0٫001>p و 0٫67-=b) به‌دست آمد. اثر برآورد غیرمستقیم اعتیاد به سیگار بر گرایش به خودکشی با میانجیگری دین‌داری، منفی و معنادار بود (0٫001>p و 0٫17-=b). شاخص نکویی برازش داده‌های گردآوری‌شده نشان داد، مدل از برازش مطلوبی برخوردار است (2٫8=x2/df، 0٫03=rmsea، 0٫98=gfi، 0٫98=cfi، 0٫94=agfi، 0٫98=tli، 0٫4=pnfi، 0٫98=gfi، 1٫000=nfi، 1٫000=ifi).نتیجه‌گیری: براساس نتایج، بین اعتیاد به سیگار مادران و گرایش به خودکشی دختران با میانجیگری دین‌داری مادران رابطهٔ غیرمستقیم وجود دارد. 

structural equation modeling of the relationship between mothers' smoking addiction and suicidal tendencies in adolescent girls based on the mediating role of religiosity

background & objectives: the suicide of a teenager is a tragic event that leaves a lasting and devastating impact on families, friends, and the community. research shows that suicide is the second leading cause of death among people aged 15 to 29 years. several factors, including mental and physical disorders, functional disorders, family environment, and stressful life events, play a role in suicide. however, two important social problems, i.e., parents’ substance abuse and their divorce, contribute to the suicide of the youth generation in iran. the family’s mental health influences adolescents’ mental health, and mothers have the greatest influence in forming their personalities and behavior. the current research aimed to investigate structural equation modeling of the relationship between mothers’ smoking addiction and suicidal tendencies in adolescent girls based on the mediating role of religiosity.methods: the method of this research is correlational based on structural equation modeling. the research population included all mothers and daughters referred to psychology and counseling centers in tehran, karaj, and rasht cities, iran. of them, 220 mothers and 220 teenage daughters were selected using convenience sampling according to the inclusion and exclusion criteria. in structural equation modeling, one of the methods of determining the sample size is based on hidden variables. that is, 15 to 20 samples are required for each hidden variable. also, in general, at least 200 samples are recommended. considering the 12 factors of the current study, the sample size is 180 to 240, and with the sample size of 220 subjects, this assumption was met in this research. in the first meeting, preliminary sampling was done in an available manner. the purpose of the study was explained to each person, and the questionnaire of demographic characteristics and the consent form for participating in the research were completed. then, the nicotine dependence syndrome scale (shiffman et al., 2004) among the mothers and multi–attitude suicide tendency scale (orbach et al., 1991) among the daughters were distributed. afterward, 220 girls and their mothers who obtained high scores in the questionnaires mentioned above (according to the cut–off point of the tests) were selected as the research samples. then the mothers of the sample group completed the religiosity questionnaire (khodayarifard et al., 2013). the inclusion criteria included providing informed consent, having an acute physical and psychiatric disorder, teenage girls tending to commit suicide, and smoking addiction of mothers. the exclusion criteria included dissatisfaction with continuing the study and failure to complete the questionnaires. the instruments used in this research were the nicotine dependence syndrome scale (shiffman et al., 2004), multi–attitude suicide tendency scale (orbach et al., 1991), and religiosity questionnaire (khodayarifard et al., 2013). to analyze the data, the pearson correlation coefficient and structural equation method were performed in spss version 26 and amos version 24 at a significance level of 0.01.results: in the fitted model, the direct effect of smoking addiction on girls’ suicidal tendencies was positive and significant (p<0.001, β=0.83). the direct effect of smoking addiction on the mothers’ religiosity was negative and significant (p<0.001, β=–0.90). also, the direct effect of mothers’ religiosity on girls’ suicidal tendencies was negative and significant (p<0.001, β=–0.67). the effect of an indirect relationship between smoking addiction and girls’ suicidal tendencies with the mediation of the mother’s religiosity was negative and significant (p<0.001, β=–0.17). the goodness of fit indicators indicates the acceptable model fitness (gfi=0.98, cfi=0.98, agfi=0.94, nfi=1.000, ifi=1.000, rmsea=0.03, cmin/df=2.80, tli=0.98, rnfi=0.4).