مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک و طرح‌واره درمانی هیجانی بر تنظیم هیجانی در معلولین جسمی حرکتی

زمینه و هدف: افراد دارای معلولیت جسمی‌حرکتی در تنظیم هیجان با مشکل مواجه هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک و طرح‌واره‌درمانی هیجانی بر تنظیم هیجان در معلولان جسمی‌حرکتی انجام شد. روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی معلولان جسمی‌حرکتی 20‌تا50ساله تشکیل دادند که در سال 1398 زیر پوشش بهزیستی مشهد قرار گرفتند. چهل‌وپنج نفر دارای ملاک‌های ورود و خروج به‌طور داوطلبانه و به‌روش نمونه‌گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و با رضایت شخصی به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی رفتاردرمانی دیالکتیک و طرح‌واره‌درمانی هیجانی و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). به‌منظور گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامۀ تنظیم شناختی هیجانی (گارنفسکی و کرایج، 2001) به‌کار رفت. صرفاً برای گروه‌های‌ آزمایش، رفتاردرمانی دیالکتیک در یازده جلسهٔ شصت‌دقیقه‌ای براساس پروتکل درمانی مک‌کی و همکاران (2007) و طرح‌واره‌درمانی هیجانی براساس پروتکل درمانی لیهی (2015) در یازده جلسهٔ شصت‌دقیقه‌ای اجرا شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار ssps نسخهٔ 25 در سطح معناداری 0٫05 انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد، میانگین نمرات راهبردهای سازش‌یافته در گروه رفتاردرمانی دیالکتیک به‌طور معناداری کمتر از گروه‌ طرح‌واره‌درمانی هیجانی بود (0٫001>p). میانگین نمرات راهبردهای سازش‌یافته در گروه طرح‌واره‌درمانی هیجانی به‌طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود (0٫001>p). میانگین نمرات راهبردهای سازش‌نایافته در گروه طرح‌واره‌درمانی هیجانی به‌طور معناداری کمتر از گروه گواه بود (0٫039=p). همچنین در گروه‌های آزمایش، تفاوت معناداری در میانگین نمرات تنظیم هیجان (راهبردهای سازش‌یافته و راهبردهای سازش‌نایافته) در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون (0٫001>p) و پیش‌آزمون و پیگیری (0٫001>p) وجود داشت. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، اثربخشی طرح‌واره‌درمانی هیجانی بر راهبردهای سازش‌یافتۀ تنظیم هیجان بیشتر از رفتاردرمانی دیالکتیک در معلولان جسمی‌حرکتی است.

comparing the effectiveness of dialectical behavior therapy and emotional schema therapy on emotional regulation in physically disabled people

background & objectives: people with disabilities feel different emotions due to their special circumstances, which significantly impact the quality of work and their daily activities throughout life. these emotions can cause people with disabilities to adapt and their presence in the social environment to diminish. in psychology, emotions have a very sensitive and fundamental place, because their relationships to needs and motivations are significant and can be the root of many mental or emotional disorders. emotional schema therapy argues that individuals have implicit theories about emotion and emotion regulation. dialectical behavior therapy is another treatment that is considered in emotion regulation today. this treatment aims to achieve behavioral stability and emotional processing. because of insufficient and necessary research in a society with disabilities and the importance and necessity of paying attention to this vulnerable group, this study aimed to compare the effectiveness of dialectical behavior therapy and emotional schema therapy on emotional regulation in physically disabled people. methods: the method of the present study was a quasi–experimental design with pretest–posttest and three–month follow–up with a control group. the statistical population was all 20 to 50 years old physically disabled people covered by mashhad welfare organization, mashhad city, iran, in 2019. forty–five subjects with inclusion and exclusion criteria were included in the study by a convenience sampling method. with personal consent, they were randomly divided into two experimental groups (dialectical behavior therapy and emotional schema therapy) and one control group (15 in each group). the inclusion criteria in the study were as follows: having only physical or mobility disabilities based on the diagnosis of the welfare medical commission, participation of both sexes (male and female), having an age range between 20 and 50 years, holding a minimum diploma degree, not receiving concomitant therapies with research, having enough motivation and interest in treatment. the exclusion criteria included having major psychiatric disorders such as personality disorders, undergraduate education, severe medical and physical disorders, acute psychosocial problems, severe family and occupational problems affecting the treatment process; being abscent two sessions or more from intervention or concurrent participation in other psychotherapies. the study data were collected via the emotional cognitive regulation questionnaire (garnefski & kraaij, 2001) in the pretest and posttest phase for subjects in all three groups. for the experimental groups, dialectical behavioral therapy was performed in eleven 60–minute sessions based on the mckay et al. (2007) treatment protocol, and the emotional schema therapy based on leahy treatment protocol (2015) was performed in eleven 60–minute sessions. no intervention was provided for the control group. descriptive statistics indicators (mean and standard deviation) and inferential statistics (repeated measures analysis of variance and bonferroni post hoc test) were used to analyze the data in spss software version 25. the significance level was considered 0.05 or less.results: the results showed that the effect of time and the interaction of time and group on the mean scores of the emotion regulation variable (adapted strategies and non–adapted strategies) were significant (p<0.001). the effect of the group on the mean scores of emotion regulation variables, including adapted strategies (p<0.001) and non–adapted strategies (p=0.043) was significant. also, the mean scores of adaptive strategies of emotion regulation in the dialectical behavior therapy group were significantly lower than the emotional schema therapy group (p<0.001). the mean scores of adaptive strategies of emotion regulation in the emotional schem therapy group were significantly higher than the control group (p<0.001).