مقایسهٔ اثربخشی درمان هیجان‌مدار با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر بر کارکردهای مختل هیجانی، شناختی و رفتاری در زنان متاهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره

زمینه و هدف: اختلال در کارکردهای خانواده، مشکلات ناشی‌از ناسازگاری و نیز نارضایتی‌های زناشویی به‌طرق مستقیم و غیرمستقیم آثار زیانباری را برای زوج‌ها در پی دارد. مطالعهٔ حاضر با هدف مقایسهٔ اثربخشی درمان‌ هیجان‌مدار با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر بر کارکردهای مختل هیجانی، شناختی و رفتاری در زنان متاهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره انجام شد. روش‌بررسی: روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی زنان متاهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ سازمان فرهنگی‌هنری شهرداری شهر تهران در سال‌های 1396تا1397 تشکیل دادند. حجم نمونه 45 نفر از زنان واجد شرایط داوطلب بود که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده‌نفر). ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها، فرم کوتاه مقیاس تجارب در روابط نزدیک (وی و همکاران، 2007)، مقیاس اسنادهای ارتباطی (فینچام و برادبوری، 1992) و ویراست دوم مقیاس مقابله با تعارض (رحیم، 1983) بود. صرفاً گروه‌های آزمایش مداخله‌های درمان هیجان‌مدار و درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر را دریافت کردند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون‌های تعقیبی توکی و بونفرونی در نرم‌افزار spss نسخهٔ 24 در سطح معناداری 0٫05 انجام پذیرفت. یافته‌ها: هر دو درمان بر کاهش کارکردهای مختل هیجانی، رفتاری و شناختی موثر بود (0٫05>p). درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر درمقایسه با درمان هیجان‌مدار بر کاهش کارکردهای مختل شناختی و رفتاری در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری داشت؛ اما درمان هیجان‌مدار درمقایسه با درمان شناختی-رفتاری مثبت‌نگر بر کاهش کارکرد مختل هیجانی در پس‌آزمون اثربخشی بیشتری داشت (0٫05>p). در میانگین نمرات متغیرهای مذکور بین مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون و مراحل پیش‌آزمون با پیگیری تفاوت معنادار وجود داشت (0٫05>p)؛ اما بین مراحل پس‌آزمون با پیگیری تفاوت معنادار مشاهده نشد که حاکی از ماندگاری درمان‌ها در دورۀ پیگیری بود (0٫05

comparing the effectiveness of emotion-oriented therapy with positive cognitive-behavioral therapy on emotional, cognitive, and behavioral disorders in married women referred to counseling centers

background and objectives: disruption of family functions and problems caused by incompatibility and marital dissatisfaction, directly and indirectly, put harmful effects on the shoulders of couples, families, children, and society. many spouses experience couple turmoil in their relationships. although couple turmoil is not a clinical disorder, it causes psychological and physical pain and turmoil. cognitive dysfunction refers to the attribution of chronic negative attributions and rejection of the positive behaviors of the spouse. emotional dysfunction is defined as emotional problems, including chronic sadness, indifference, or anger towards one’s spouse, rooted in childhood attachment styles. behavioral dysfunction is defined as difficulty in resolving conflict and avoidance and excessive involvement. marital conflict causes dysfunctional behavior in the relationship between couples. it seems that one of the effective interventions for emotional, cognitive and behavioral dysfunction is emotion–oriented therapy. another treatment is positive cognitive–behavioral therapy. in this treatment, clients and therapists are asked to shift their attention from analysis, explanations, and problems to thoughts, feelings, and actions that help clients flourish. so, this study aimed to compare the effectiveness of emotion–focused and cognitive–positive behavioral therapies on emotional, cognitive and behavioral impairment functions. methods: the research method was quasi–experimental with a pretest–posttest design, a three–month follow–up period and a control group. the study population consisted of married women referred to counseling centers of tehran municipality cultural–artistic organizations during 2017–2018. the sample consisted of 45 married women selected by purposeful and random sampling. then, they were randomly divided into three groups of 15 people each (emotion–oriented group, positive cognitive–behavioral therapy group, and control group). the inclusion criteria were as follows: going to the counseling center with the intention of solving the problems related to their marital relations, not applying for divorce, not participating in counseling or psychological sessions at the same time, aged 20–45 years. the exclusion criteria included simultaneous participation in another treatment program and absence in more than two treatment sessions. the study data were gathered via experiences in close relationship scale–short form (ecr–s) (wei et al., 2007), relationship attribution measure (ram) (fincham & bradbury, 1992), and organizational conflict inventory–ii (roci–ii) (rahim, 1983). in this research, emotion–oriented therapy consisted of nine 90–minute sessions was performed once a week for the first experimental group. also, positive cognitive–behavioral therapy included eight 90–minute sessions and was performed once a week for the second experimental group. however, no intervention was provided for the control group. in order to describe the data, central and dispersion indices such as mean and standard deviation were used. to analyze the data, the repeated measurements analysis of variance, tukey’s post hoc test and bonferroni’s post hoc test were used. the mentioned statistical analyzes were done using spss version 24 software. the significance level of the tests was considered 0.05.results: results showed that the analysis of variance of emotional dysfunctions (anxious attachment and avoidant attachment) and behavioral and cognitive dysfunctions was significant for time effect (p<0.001), group effect (p<0.001), and interaction of time and group effect (p<0.001). positive cognitive–behavioral therapy and emotion–oriented therapy were effective in reducing emotional, behavioral, and cognitive dysfunctions (p<0.05). positive cognitive–behavioral therapy was more effective in reducing cognitive dysfunction (p<0.001) and behavioral dysfunction (p<0.001) in the posttest compared to emotion–oriented therapy.