تعیین اثربخشی درمان هیجان ‌مدار بر سازگاری پس از طلاق و تنظیمِ هیجان زنان مطلقه

زمینه و هدف: نگاه‌های تلخ جامعه و طرد زنان مطلقه، سازگاری آنان را با این شرایط مشکل می‌کند و به سلامت روانی‌شان آسیب می‌زند؛ در این زمینه برخورداری از مهارت‌های سازندهٔ تنظیمِ هیجانی می‌تواند راهگشا باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر سازگاری پس از طلاق و تنظیمِ هیجان زنان مطلقه بود. روش‌بررسی: تحقیق حاضر مطالعه‌ای نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دوماهه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را زنان مطلقهٔ تحت پوشش پایگاه‌های خدمات اجتماعی منطقهٔ دو شهر تهران در سال 1398 تشکیل دادند. نمونهٔ این مطالعه چهل زن داوطلب و واجد شرایط ورود به پژوهش بودند که با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه بیست نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌‌ها مقیاس سازگاری پس از طلاق (فیشر، 1976) و پرسشنامهٔ تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006) به‌کار رفت. صرفاً برای گروه آزمایش، درمان هیجان‌مدار (میرزازاده و همکاران، 1391) در نُه جلسهٔ 120دقیقه‌ای برگزار شد. تحلیل داده‌ها ازطریق روش‌ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss نسخهٔ 24 انجام شد. سطح معناداری آزمون‌ها 0٫05 در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر گروه برای متغیرهای سازگاری پس از طلاق (0٫001>p)، راهبردهای سازگارانه (0٫001>p) و راهبردهای ناسازگارانهٔ تنظیم هیجان (0٫003=p) معنادار بود. اثر زمان و اثر زمان×گروه نیز برای هر سه متغیر مذکور معنادار بود (0٫001>p). همچنین تفاوت میانگین نمرات هر سه متغیر مذکور بین مرحلۀ پیش‌آزمون با مراحل پس‌آزمون و پیگیری معنادار بود (0٫001>p)؛ اما تفاوت میانگین نمرات متغیرهای سازگاری پس از طلاق (0٫435=p) و راهبردهای سازگارانه (0٫001=p) و ناسازگارنۀ تنظیم هیجان (0٫084=p) بین مراحل پس‌آزمون با پیگیری معنادار نبود که نشان می‌دهد اثر مداخله در مرحلهٔ پیگیری (در طول زمان) پایدار بوده است. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، درمان هیجان‌مدار بر بهبود سازگاری پس از طلاق و بهبود تنظیمِ هیجان زنان مطلقه اثربخشی دارد.

the effects of emotion-focused therapy on post-divorce adjustment and emotion regulation in divorced women

background & objectives: divorce can induce numerous social harms. post-divorce adjustment is an integral process experienced by a subject after divorce. thus, after the death of the spouse, it is the divorce that requires the most change to readjust the involved individuals. furthermore, the unpleasant views of society and the rejection of divorced women complicates adapting to these conditions for them. besides, such conditions damage their mental health; thus, having adaptive emotion regulation (er) skills can be helpful. therefore, they must be equipped with er skills to encounter the challenges of accepting and managing the created conditions. the current study aimed to investigate the effects of emotion-focused therapy (eft) on post-divorce adjustment and er in divorced women.methods: this was a quasi-experimental study with pretest-posttest-follow-up (two-month) and a control group design. the research population included all divorced women under the auspices of social service bases in the second district of tehran city, iran, in 2019. the study sample included 40 women who were selected by the convenience sampling method; they were then randomly assigned into the experimental and control groups (n=20/group). the inclusion criteria of the study included providing informed consent forms to participate in the study, not being addicted to drugs and psychotropic substances, not consuming alcohol and psychiatric drugs, not having personality disorders or a history of hospitalization in psychiatric hospitals, the age range of 20-45 years, formal marriage, literacy, cohabitation with the spouse for at least one year, a formal divorce, the custody of at least one child, and 2-4 years passed since the divorce. the research tools, i.e, applied in the pretest, posttest, and follow-up stages were the divorce adjustment scale (fisher, 1976) and the cognitive emotion regulation questionnaire (garnefski & kraaij, 2006). for the experimental group, the eft (mirzazadeh et al., 2012) was delivered in nine 120-minute sessions; however, the control group received no intervention. the collected data were analyzed by descriptive statistics (mean & standard deviation) and inferential statistics, including repeated-measures analysis of variance (anova) and bonferroni post hoc test in spss at the significance level of 0.05.results: the present research results suggested the significant effect of the group on post-divorce adjustment (p<0.001), adaptive er strategies (p<0.001), and maladaptive er strategies (p=0.003). the effect of time and the effect of time×group on post-divorce adjustment (p<0.001), adaptive er strategies (p<0.001), and maladaptive er strategies (p<0.001) were also significant. furthermore, the difference in the mean scores of all three variables between the pretest, posttest, and follow-up stages was significant (p<0.001); however, the difference in the mean scores of post-divorce adjustment (p=0.435), adaptive er strategies (p=1.000), and maladaptive er strategies (p=0.084) between posttest and follow-up stages was not significant, indicating the effect of intervention remained stable in the follow-up phase.conclusion: according to the research findings, eft improved post-divorce adjustment and offer in the examined divorced women and this effect lasted over time.