مقایسهٔ سطوح انگیزش و مشارکت ورزشی نوجوانان با توجه به جنسیت و محل زندگی

زمینه و هدف: باتوجه به نقش ورزش در سلامت جسمانی و روانی افراد، شناخت عوامل موثر بر مشارکت ورزشی مهم به نظر می‌رسد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر مقایسهٔ سطوح انگیزش و مشارکت ورزشی نوجوانان با توجه به جنسیت و محل زندگی بود. روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-مقایسه‌ای بود. جامعهٔ آماری دانش‌آموزان مقاطع متوسطهٔ اول و دوم (پایه‌های هفتم تا دوازدهم) استان آذربایجان غربی بودند که از بین آن‌ها 1200 نفر به‌صورت خوشه‌ای تصادفی چند‌مرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و 1006 نفر به پرسشنامه‌‌ها پاسخ دادند. داده‌ها با توزیع پرسشنامهٔ محقق‌ساخته برای بررسی مشخصات فردی (شامل سن، جنس و محل زندگی) و مشارکت ورزشی و نیز مقیاس انگیزهٔ ورزشی (پلتیر و همکاران، 1995) به‌منظور بررسی انگیزهٔ درونی، انگیزهٔ بیرونی و بی‌انگیزگی در فعالیت‌های ورزشی در بین نوجوان جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) در در سطح معناداری 0/05 از طریق نرم‌افزار آماری spss نسخهٔ 18 انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در انگیزۀ درونی (0/202=p)، انگیزۀ بیرونی (0/749=p) و بی‌انگیزگی (0/948=p) تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود نداشت؛ در حالی که در مشارکت ورزشی بین دختران و پسران تفاوت معناداری وجود داشت (0/001=p). همچنین در انگیزهٔ درونی (0/048=p)، انگیزهٔ بیرونی (0/004=p) و بی‌انگیزگی (0/001=p) بین دانش‌آموزان شهری و روستایی تفاوت معنا‌دار بود؛ درحالی‌که در مشارکت ورزشی بین دانش‌آموزان شهری و روستایی تفاوت معناداری وجود نداشت (0/690=p). نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش که می‌تواند راهنمای مفیدی برای مسئولان و مربیان برای درک بهتر عوامل موثر بر انگیزه و مشارکت ورزشی در جوانان باشد، پسران نسبت به دختران مشارکت بیشتری در ورزش دارند و نوجوانان شهری در مقایسه با نوجوانان ساکن روستا انگیزهٔ بیشتری برای ورزش کردن دارند.

comparing adolescents' levels of motivation and sports participation concerning gender and place of residence

background & objectives: it is well documented that physically active children have better mental health, accompanied by stronger self–esteem. furthermore, the odds of developing mental health problems, such as depression and anxiety are lower in them, compared to their inactive counterparts. particularly, participation in organized sports is associated with greater psychosocial benefits in children and adolescents, compared to individual, unorganized sports types. moreover, sports participation is among the critical manners to providing biopsychological health. thus, the identification, prioritization, and classification of the factors affecting sports participation of young individuals to generate a better society are essential. the present study aimed to compare adolescents’ levels of motivation and sports participation concerning gender and place of residence.methods: this was applied research; in terms of data collection, it was a descriptive–comparative study. the sample consisted of 1200 urban and rural first– and second–grade high school students in west azerbaijan province, iran, in the academic year of 2017–2018. moreover, the study participants were selected by the multistage cluster random sampling method. first, 3 cities were randomly selected from this province. then, 8 high schools from each city (4 urban girls’ & boys’ schools & 4 rural girls’ & boys’ schools), and 3 classes per school were randomly selected. the inclusion criteria of the study included physical and mental health and no substance dependence. the exclusion criteria included any physical disability based on the student’s health records at school. a researcher–made demographic questionnaire was applied to collect the required data on age, gender, place of residence, and participation in extracurricular sports activities. the sports motivation scale (pelletier et al., 1995) was employed for assessing intrinsic motivation, extrinsic motivation, and the lack of motivation among the selected 1006 students (459 girls & 547 boys, rural adolescents: 383; urban adolescents: 623). multivariate analysis of variance (manova) was used to analyze the obtained data in spss at the significance level of 0.05.results: the mancova results indicated no gender–wise significant difference in motivation components (internal motivation: p=0.202, external motivation: p=0.749, the lack of motivation: p=0.948). however, there was a significant gender–wise difference in sports participation (p=0.001). there was also a significant difference in motivation components between urban and rural students (internal motivation: p=0.048, external motivation: p=0.004, the lack of motivation: p=0.001). however, there was no significant difference between urban and rural students in sports participation (p=0.690).conclusion: the current research findings can be a beneficial guide for officials and coaches to better understand the factors affecting motivation and participation in sports in youth. the collected findings suggested that boys are more involved in sports than girls, and urban adolescents are more motivated to exercise than rural adolescents.