مقایسهٔ درمان مبتنی ‌بر طرحواره‌های هیجانی و طرحواره ‌درمانی در کاهش نشخوار فکری در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی دائم (دیستیمیا)

زمینه و هدف: یکی از عواملی که باعث تداوم افسردگی می‌شود، نشخوار فکری است. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهٔ طرحواره‌درمانی هیجانی و طرحواره‌درمانی در کاهش نشخوار فکری در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی دائم (دیستیمیا) بود. روش‌بررسی: طرح پژوهش از نوع طرح آزمایشی گسترش‌یافته با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری چندگروهی بود. نمونهٔ پژوهش را شصت بیمار مبتلا به اختلال افسردگی دائم تشکیل دادند که به مرکز مشاورهٔ روان‌شناختی دولتی بهزیستی شیراز در سال 97-1396 مراجعه کردند. نمونه‌ها از افراد واجد شرایط داوطلب انتخاب شدند که به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی درمان مبتنی‌بر طرحواره‌های هیجانی و طرحواره‌درمانی و یک‌ گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه بیست نفر). برای جمع‌آوری داده‌ها مقیاس پاسخ توام با نشخوار فکری (نولن-هاکسما و مارو، 1991) به‌کار رفت. صرفاً برای گروه‌های آزمایش، طرحواره‌درمانی هیجانی در هشت جلسهٔ نوددقیقه‌ای براساس پروتکل درمانی لیهی و همکاران (2011) و طرحواره‌درمانی براساس تکنیک‌های طرحواره‌درمانی یانگ و همکاران (2003) در ده جلسۀ شصت‌دقیقه‌ای اجرا شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس یک‌طرفه، کای‌اسکوئر، تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار spss نسخهٔ 21 صورت گرفت. مقادیر احتمال کمتر از 0٫05 معنادار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: اثر زمان، اثر گروه و اثر متقابل زمان و گروه بر میانگین نمرات نشخوار فکری معنادار بود (0٫001>p). میانگین نمرات نشخوار فکری گروه طرحواره‌درمانی هیجانی به‌طور معناداری کمتر از گروه‌های طرحواره‌درمانی (0٫001>p) و گواه (0٫001>p) بود. میانگین نمرات نشخوار فکری گروه طرحواره‌درمانی به‌طور معناداری کمتر از گروه گواه بود (0٫001>p). همچنین تفاوت معناداری در میانگین نمرات نشخوار فکری بین مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون (0٫001>p) و پیش‌آزمون و پیگیری (0٫001>p) وجود داشت؛ اما بین مراحل پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده نشد (0٫082=p). نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، از درمان مبتنی ‌بر طرحواره‌های هیجانی و طرحواره‌درمانی می‌توان به ‌عنوان روش‌هایی موثر برای کاهش نشخوار فکری در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی دائم استفاده کرد؛ اما طرحواره‌درمانی هیجانی اثربخشی بیشتری دارد.

comparing the effects of emotional schema therapy and schema therapy on rumination in patients with dysthymia

background & objectives: persistent depressive disorder (pdd) is defined as a depressive disorder with a minimum illness duration of two years, including 4 diagnostic subgroups (dysthymia, chronic major depression, recurrent major depression with incomplete remission between episodes, & double depression). a factor that persists in depression is rumination. rumination is among the most problematic cognitive symptoms associated with depression. this study evaluated the effects of emotional schema therapy (est) that focuses on the individual’s interpretations, strategies, and responses to emotions. maladaptive schemas play an important role in the development or maintenance of depression. schema therapy (st) is an integrative treatment approach to chronic lifelong problems. treating depression–induced rumination is essential in the treatment of psychological disorders. the current study aimed to compare the effects of est and st on rumination in patients with pdd (dysthymia).methods: this was an expanded experimental project with pretest–posttest–follow–up and a multi–group design. participating in the study was voluntary. the study sample consisted of 60 patients referring to welfare psychological counseling center in shiraz province, iran, in 2017–2018 who were selected and randomly assigned to the est, groups, and control groups (n=20/group). the inclusion criteria were as follows: having at least a high–school diploma degree, being aged from 20 to 50 years, providing a written consent form for cooperation in research, no substance use disorders, the absence of other psychological disorders, and no receipt of individual counseling or pharmacotherapy. the study groups completed the ruminative response scale (rrs; nolen–hoeksema & morrow, 1991) at all measurement stages. the first experimental group participated in eight 90–minute weekly sessions of est based on leahy et al.’s educational package (2011) for two months. the second experimental group participated in 10 one–hour weekly sessions of st based on the young et al.’s package (2003) for 3 months. however, the control group received no treatment. two months after the implementation of the posttest, the follow–up phase was run. descriptive statistics (mean & standard deviation) and inferential statistics, including one–way analysis of variance (anova), chi–squared test, repeated–measures anova, and bonferroni post hoc test were applied in spss to analyze the obtained data. the significance level of the tests was considered 0.05results: the current study results revealed that the effect of time (p<0.001), group effect (p<0.001), and the effect of time and group interaction on the mean scores of rumination were significant (p<0.001). furthermore, the mean scores of rumination in the est group were significantly lower than those in the st (p<0.001) and control (p<0.001) groups. besides, the mean scores of rumination in the st group were significantly lower than those in the control group (p<0.001). there was a significant difference between the mean scores of rumination in the pretest and posttest stages (p<0.001). there was also a significant difference between the mean scores of rumination in the pretest and follow–up stages (p<0.001); however, no significant difference was observed between the mean scores of rumination in posttest and follow–up (p=0.082).conclusion: according to the research results, est and st can be used as effective methods to reduce rumination; however, est was more effective than st on rumination in patients with pdd (dysthymia).