تعیین اثربخشی درمان فراشناختی مبتنی‌بر ذهن‌‌آگاهی بر سبک زندگی موثر بر وزن، هموگلوبین a1c و لپتین در زنان فزون‌وزن

زمینه و هدف: در دهه‌‌های اخیر چاقی و اضافه‌وزن به‌عنوان تهدیدی جدی در سراسر جهان معرفی شده‌ و با شیوع بیماری‌‌های مزمن مانند دیابت نوع دو و پرفشارخونی و بیماری‌‌های قلبی-عروقی همراه است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان فراشناختی مبتنی‌بر ذهن‌‌آگاهی، بر سبک زندگی موثر بر وزن و هموگلوبین a1c و لپتین در زنان فزون‌وزن انجام‌ شد. روش‌بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌‌آزمون و پس‌‌آزمون با یک گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعهٔ آماری تمامی زنان دارای اضافه‌‌وزن با bmi بین 25 تا 30 و مراجعه‌‌کننده به یک‌کلینیک تغذیه در شهر مشهد در سال 1397 بودند. از بین آن‌‌ها با استفاده از نمونه‌‌گیری هدف‌مند 30 نفر به‌صورت تصادفی انتخاب شده و به‌تصادف در یک گروه آزمایش و یک گواه جایگزین شدند. پس‌ از آن هر دو گروه پرسشنامهٔ‌‌ سبک زندگی موثر بر وزن (کلارک و همکاران، 1991) را تکمیل کردند و آزمایش‌‌های اندازه‌‌گیری سطح لپتین و هموگلوبین a1c از آن‌‌ها گرفته شد. سپس برنامهٔ درمان فراشناختی مبتنی‌بر ذهن‌‌آگاهی (ولز، 2005) بر گروه آزمایش اجرا شد؛ اما گروه گواه تحت هیچ برنامهٔ درمانی قرار نگرفت. داده‌‌ها با استفاده از نرم‌‌افزار spss نسخهٔ 24 و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند.یافته‌‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد، درمان فراشناختی مبتنی‌بر ذهن‌‌آگاهی بر متغیرهای سبک زندگی موثر بر وزن و هموگلوبین a1c و لپتین تاثیری معنادار دارد (0٫001>p).نتیجه‌‌گیری: براساس یافته‌‌های این پژوهش می‌‌توان از درمان فراشناختی مبتنی‌بر ذهن‌‌آگاهی درجهت بهبود سبک زندگی موثر بر وزن و هموگلوبین a1c و لپتین در زنان فزون‌وزن استفاده کرد. 

The Effects of Mindfulness-Based Metacognitive Therapy on Weight-Related Lifestyle, Hemoglobin A1C, and Leptin in Overweight Women

Background & Objectives: In recent decades, obesity and overweight have been identified as serious threats worldwide. Obesity is associated with the spread of chronic diseases, such as type 2 diabetes, hypertension, and cardiovascular disease. Understanding the mechanisms associated with obesity is of great importance; a newly discovered hormone in this regard is leptin which its’ role in obesity has been addressed in recent years. Obesity could be considered as the primary cause of type 2 diabetes and subsequent insulin resistance. Overweight and obesity are directly and effectively related to lifestyle. Therefore, psychological and cognitive components play a direct and significant role in these conditions. The present study aimed to determine the effects of mindfulness-based metacognitive therapy on weight-related lifestyle, hemoglobin A1C, and leptin in overweight women.Methods: This was a quasi-experimental study with a pretest-posttest and a control group design. The statistical population of the study included all overweight women with 252 referring to a nutrition clinic in Mashhad City, Iran, in 2018. Among them, 30 individuals were randomly selected using a purposive sampling method; then, they were randomly assigned to the experimental and control groups. The two groups then completed the Weight Efficacy Lifestyle Questionnaire (Clark et al., 1991) and performed the leptin and hemoglobin A1C level measurement experiments. Next, mindfulness-based metacognition therapy was performed in 8 weekly sessions of 90 minutes for two months based on the Wells (2005) training package; however, the control group received no treatment. The obtained data were analyzed in SPSS using Analysis of Covariance (ANCOVA).Results: The current research findings indicated that mindfulness-based metacognitive therapy was significantly effective in lifestyle variables affecting weight (negative emotion, social pressure, availability, physical discomfort & positive activity), hemoglobin A1C, and leptin (p<0.001).Conclusion: Based on the present study results, mindfulness-based metacognitive therapy could be used to improve the lifestyle affecting weight, hemoglobin A1C, and leptin in overweight women.